Siebe Bergsma werd geboren in Minnertsga op 5 mei 1878. Na de lagere school ging hij werken als boerenknecht, maar zijn belangstelling lag op een ander terrein. Een huisarts ontdekte zijn bijzonder talent voor tekenen en houtsnijden en stelde hem in staat zich hierin verder te bekwamen. Aan het begin van de twintigste eeuw behaalde hij een meestergraad in de houtsnijkunst en beeldhouwkunst aan de Kunstnijverheidsschool in Haarlem. Tijdens zijn opleiding daar werden er werken van hem bekroond op de wereldtentoonstelling van Luik (1905) en Milaan (1906).

Siebe Annes Bergsma (1878-1954)

Siebe zijn vader Anne kwam van oorsprong uit Oosterlittens en was bakkersknecht toen die trouwde met de Minnertsgaaster Aaltje Sijbes Faber. Het is niet ondenkbaar dat Siebe zijn vader en moeder elkaar in Minnertsga hebben getroffen doordat zijn vader werkzaam was bij één van de bakkers in het dorp. Siebe is het tweede kind uit het gezin. Hij had nog een oudere zus, genaamd Bieke en een jongere zus genaamd Grietje. Op 25 april 1901 trouwde Siebe Annes Bergsma met Jaike Hoekstra uit Oosterbierum. In 1907 raakte zijn vrouw voor het eerst zwanger, maar het kindje, een zoontje, werd halverwege de middag van 29 januari 1908 levenloos geboren. In 1913 raakte zijn vrouw weer zwanger en op 24 mei 1914 werd hun dochter Tietje geboren.

Siebe was een kunstenaar, houtsnijder en beeldhouwer. Die uitstraling laat ook de foto zien waarop hij in een smetteloze witte overjas samen met zijn vrouw Jaike staat afgebeeld met in zijn handen een houten hamer en beitel en de Schotse Collie die aan zijn voeten ligt.

In het begin van de vorige eeuw werd vanuit het Koninklijk Huis nijverheid in het algemeen, maar dus ook de Friese houtsnijkunst, gestimuleerd. Siebe Bergsma kreeg in 1909 de opdracht om versieringen aan te brengen aan een kast op Paleis Het Loo in Apeldoorn. Welgestelde, adellijke families, werden op die manier ook op het spoor van de getalenteerde kunstenaar gezet. Zo kreeg Siebe Bergsma onder andere opdrachten van de familie Van Harinxma thoe Slooten uit Leeuwarden.Bij dit alles bleef hij bescheiden en heeft hij uiteindelijk mogelijk te weinig publiciteit gehad. Maar van de kunst alleen kon hij zijn gezin niet onderhouden. Siebe was technisch ook vernuft en hij bleek ook een gedegen vakman in de automobielbranche te zijn.

Links Siebe met zijn vrouw Jaike. Midden Siebe als leraar op de ambachtsschool en rechts beeldhouwwerk van zijn hand: Petrus bij de hemelpoort.

Voor 1913 staan er aan de zuidzijde van de Hermanawei bijna nog geen panden. Vanuit het dorp gezien  was de Openbare Lagere School met het huis van de hoofdmeester het laatste pand. Maar in 1913 laat Siebe op de hoek Hermanwei-Skoalstrjitte een woonhuis met winkel bouwen. Achter de winkel waarschijnlijk een kleine werkplaats. Als we de foto uitvergroten kunnen we een kijkje nemen in de etalage van de winkel. Zo te zien hangen er verschillende olielampen voor de verkoop. Op de zijgevel een reclamebord met Bates Tyres, autobanden. Dat geeft aan dat hij in de autobranche zat. In de Leeuwarder courant kom ik advertenties tegen van: handel in rijwielen en naaimachines, luxe autoverhuur, verkoop van zelfregulerende carbidlampen, handel in nieuwe en gebruikte auto’s en in 1929 is hij ook erkend installateur voor het Provinciaal Elektriciteit Bedrijf (P.E.B.). Kennelijk is hij ook goed zakenman want de later wordt er naast de winkel, aan de Skoalstrjitte-kant, een flinke werkplaats bijgebouwd. Of het expansiedrift is geweest om zijn zaak groter te maken of dat er andere redenen zijn geweest, is niet bekend. Maar in november 1931 verkoopt hij zijn zaak aan Martinus Kerlien die de handel in automobielen, motorrijwielen en de luxe autoverhuur voortzet. Siebe verhuis met zijn gezin naar Leeuwarden naar de Leeuwerikstraat (129-131) waar hij opnieuw een garagebedrijf runde. Dit bedrijf werd later de firma Garage Bergsma & De Zeeuw. In februari 1941 heeft Siebe Bergsma zich teruggetrokken uit de firma die verder doorgegaan is onder de naam Garage De Zeeuw.

Tweede pand het woonhuis en winkel van Siebe Bergsma. Rechts Siebe en Jaike met hun dochter Tietje voor de winkel aan de Hermanawei.

In Leeuwarden is hij jarenlang als leraar tekenen en timmeren aan de Ambachtsschool verbonden geweest. Hij bleef daarnaast als kunstenaar actief. In de kerk van Menaldum hangt een predikantenbord van zijn hand, ook heeft hij voor het Poptaslot in Marsum enige voorwerpen vervaardigd. Siebe Bergsma zijn vrouw overleed in november 1953. Siebe overleed op 27 oktober 1954 in Leeuwarden. Zijn dochter Tietje, die in 1992 overleed, heeft bij testament de nalatenschap aan houtsnijwerken van haar vader overgedragen aan een museale organisatie. Uiteindelijk is die nalatenschap terechtgekomen in het museum It Ald Slot in Warga. Een aantal jaren terug heb ik daar een bezoek gebracht en alle houtsnijwerken van zijn hand op foto vastgelegd. In de consistoriekamer van de Meinardskerk hangt ook een houtsnijwerk van zijn hand. Het is een beeld van Petrus met de sleutel van de hemelpoort in zijn handen. Een prachtige herinnering aan een begenadigde, markante persoon, die met dit beeld zijn verbintenis met het dorp onderstreept, het dorp waar zijn talent ontsproot. Siebe Bergsma en zijn vrouw Jaike Hoekstra  liggen naast de Meinardskerk begraven. Hun ongetrouwde dochter Tietje is in 1992 begraven in het graf van haar moeder.

 

Nalatenschap van Siebe Bergsma

[wppa type=”thumbs” album=”25″]