17 04, 2020

Waterschap DE TWEE WEGEN (1913-1972)

2020-04-20T04:29:57+00:0017 april 2020|0 Reacties

Onderstaand artikel komt uit het verenigingsorgaan Ald Barradiel van de Oudheidkundige Vereniging Barradeel en is met toestemming overgenomen. De tekst is van Y. Boomsma uit Minnertsga (2019). Hij heeft een groot gedeelte van zijn leven in het beheergebied van waterschap De Twee Wegen gewoond.   Grondgebied en werken: Het waterschap was gelegen in de gemeente Barradeel en had bij de oprichting een omvang van ca. 358 ha, in 1955 teruggebracht tot ca. 313 ha. De volgende werken waren bij het waterschap in onderhoud: De nodige waterkeringen; Een gemaal; De bij besluit van ingelanden aan te wijzen tochtsloten, pompen, duikers, dammen en dergelijke kleine werken; Een aantal wegen (de Bos-Dijk, de Miedweg en een kleiweg onder Minnertsga met een zijtak. In 1950 werd het als Schoolweg (Skoalstrjitte) bekendstaande gedeelte van deze inmiddels verharde weg uit het reglement geschrapt) Een aantal opvaarten (in het 1955 vastgestelde bijzonder reglement werden geen specifieke opvaarten meer genoemd; men volstond met de algemene formulering “de bij besluit van ingelanden aan te wijzen opvaarten.” In het beheer bij het waterschap waren de bovenstaande werken en alle watergangen e.d. in het gebied, voor zover bevorderlijk aan het waterschapsdoel. Historisch overzicht Het waterschap werd opgericht in 1913. De oprichting ging niet van een leien dakje. Er was, tenminste zo wordt gesteld in de notulen, zelfs sprake van een lijdensgeschiedenis. Deze begon in 1912 met een bijeenkomst van een aantal personen, die zich verzette tegen een plan van de Heeren van der Wal c.s. Men doelde op het streven naar de oprichting van het waterschap de Minnertsgaaster Miedpolder dat, behalve het gebied van het latere waterschap De Twee Wegen, ook dat van de particuliere Minnertsgaster Zuiderbepoldering ofwel Zuidermiedpolder zou beslaan. De meerderheid van de belanghebbenden voelde meer voor twee kleine waterschappen in dat gebied. Gedeputeerde Staten honoreerden de wens van de belanghebbenden en zo ontstonden de waterschappen de Minnertsgaaster Zuidermiedpolder en de Twee Wegen. In 1913 werd het bijzonder reglement van het waterschap De Twee Wegen bij Koninklijk Besluit goedgekeurd. Bestuurd werd het nieuwe waterschap door een drie leden tellend dagelijks bestuur en een vergadering van ingelanden. Doel van het waterschap was het regelen van de waterstand in een deel van het beheergebied en het bevorderen van de verkeersgelegenheid. Aanvankelijk werd slechts een klein deel van het gebied, ongeveer een zesde deel, bemalen. De rest stroomde vrij af op de Friese boezem.   Midden jaren vijftig werd een plan tot reorganisatie van de waterbeheersing uitgevoerd. Nieuwe tochtsloten werden gegraven en ook stichtte men een nieuw gemaal bij het Berlikumer Wijd. Tevens werd een gebied dat geen belang had bij de bemaling en al evenmin bij de opvaarten en wegen, uit het waterschapsverband gelicht. Per 1 januari 1972 werd het waterschap opgegeven en gingen de rechten en plichten, bezittingen en schulden over op het nieuwe waterschap Noardlik Westergoa. Archief en inventarisatie: Na de opheffing werd het archief overgedragen aan het waterschap Noardlik Westergoa. In de jaren tachtig is het door een medewerker van het waterschap opgeschoond en geordend volgens de archiefcode [...]

15 02, 2020

Aaltje Bekius-Krol – interview in 2008 door Hinke Nauta

2020-02-15T13:45:54+00:0015 februari 2020|0 Reacties

Onderstaand interview is in oktober 2008 gehouden door Hinke Nauta met Aaltje Bekius-Krol (1923-2013) en is overgenomen uit: Fan eigen hiem (Nij Bethanië). Een kopie ervan zit in het dorpsarchief van Minnertsga, maar eigenlijk hoort het ook op deze website te staan. Aaltje Bekius-Krol (1923-2013) Al enkele keren had ik zo eens nagedacht wie te vragen voor een interview. En al pratende hierover met een collega, kwam de naam van mevrouw Bekius boven drijven . . . zou zij haar levensverhaal aan mij willen vertellen? Net alsof het zo had moeten zijn . . . de volgende dag zie ik mevrouw Bekius zitten in de hal, krulspelden in het haar, in gesprek met haar zus Elske . . . samen praten ze de tijd vol voordat haar bus komt. Mevrouw Bekius lacht me toe en ik voel me uitgenodigd om naast haat te gaan zitten en haar mijn vraag voor te leggen. Met een volmondig ‘ja’ is een afspraak gauw gemaakt. Die dinsdagmiddag kom ik iets te laat. Foto’s maken bij nieuwe bewoners kun je gewoon niet snel afraffelen. Mevrouw Bekius zit op haar vaste plaats en heeft er eigenlijk geen voorstelling van wat haat te wachten staat. Na enige uitleg gaan we er samen uitgebreid voor zitten. Aaltje Krol wordt geboren op 23 december 1923 in het ‘ketelhússie’ aan de Landhuisterwei onder St. Annaparochie als oudste dochter van Jochum Krol en Rikje de Vries. Vier jaar laten krijgt Aaltje er een zusje bij: Klaaske en na dertien jaar wordt er nog een zusje geboren die de naam Elske krijgt. Vader Jochum is boerenarbeider en dat brengt met zich mee dat er veel verhuisd moet worden. Op Allerheiligen (1 november) werd je ‘besteld’ voor weer een jaar en wist je dus dat er op Alde Maaie (12 mei) verhuisd kon worden. Vele vrouwen pakten hun spullen al niet eens meer uit. Mevrouw Bekius herinnert zich de drukte op de wegen op die 12e mei. Hooiwagen volgepakt met huisraad en spullen en steevast een linnenrak achterop gebonden. Ketelhússie Aaltje gaat als kleuter naar de Bewaarschool (wat wij de kleuterschool nu noemen), daarna naar de christelijke lagere school in Vrouwenparochie. De laatste jaren van haar schooltijd zat zij op de school in Nij Altoenae. Mevrouw Bekius vertel over de vele, op klompen gelopen kilometers waarbij ze onderweg andere klasgenoten meenam zodat ze met een grote groep uiteindelijk op school aankwamen. Met ondeugende ogen weet ze te vertellen dat de groep vaak ruzie zocht bij het langslopen van de Openbare school door een toch wel provocerend liedje te zingen. Steevast renden die kinderen achter hen aan en meestal ontkwamen ze door onderaan de dijk weg te rennen. Als Aaltje dertien is, verlaat zij de school en gaat zij meteen aan het werk op het land. Ze had er zin in! In die tijd leerden de meisjes niet langer door. Zij werden vaak samen met hun vader ‘besteld’ bij de boer. Haar eerste boer was Gerrit Krol bij Nieuwebildtzijl en [...]

6 12, 2019

Hijlaarder jonge meester treft Hamburger jonge dame in Minnertsga

2019-12-06T03:20:36+00:006 december 2019|0 Reacties

Veel Minnertsgaaster liefdes zijn ontstaan op de Moaie Peal. De Moaie Peal was vroeger een broedplaats waar prille liefdesverhoudingen ontstonden. Jongens en meiden uit de dorpen Minnertsga, Wier, Berlikum en St. Jacobiparochie zochten elkaar daar op. Niet ver van de Moaie Peal woonden Frits Jensma (1890-1981) en zijn vrouw Antje Zoodsma (1893-1965). Bij hun thuis is vroeger ook een prille liefdesverhouding ontstaan tussen twee mensen die veel verder weg kwamen dan de klokslag van Minnertsga. Frits en Antje hadden een jonge onderwijzer uit Hijlaard in de kost en zij waren ‘pleegouders’ van een jonge dame uit Hamburg die ook bij hen in de kost was. De jonge onderwijzer werd verliefd op de jonge dame uit Hamburg waar hij later mee in het huwelijksbootje is gestapt. Achter vlnr: juffrouw Quist, meester D. Bekius, Meester Jan Sijtsma. Voor juffrouw Klaasje Schaaf, juffrouw N. Schaap, juffrouw A. de Vries en meester Bakker. (foto 1926-1929)   Wat is de aanleiding van dit verhaal? In maart dit jaar stuurde mevrouw Smidstra-Krikke een foto naar ons toe van het muziekkorps Oranje dat over de Meinardswei marcheerde. Het bleek een momentopname te zijn uit de jaren ’20 van de vorige eeuw. Dit jaar is het 125ste jaar dat de Christelijke Muziekvereniging Oranje bestaat, dus een mooie gelegenheid de foto op Facebook te zetten. Uit de mailwisseling met de inzendster bleek dat zij nog meer foto’s had van Minnertsga. Zij was aan het opruimen en had ook een stapel foto’s bij het oud papier gegooid. Met het oog op de foto’s die zij mij via de mail stuurde, was mijn vermoeden dat in die stapel bij het oud papier nog wel eens mooie foto’s konden zitten die voor Minnertsga vroeger nog veel waarde hebben. Ik heb haar gevraagd of wij die foto’s mochten hebben om te kijken of er nog waardevolle foto’s bij zitten. Mevrouw Smidstra-Krikke is de oudpapierbak ingedoken en heeft vervolgens de foto’s naar ons toegestuurd. Toen ik de stapel foto’s kreeg haalde ik er meteen al enkele tussen uit met voor mij bekende personen. Mevrouw Smidstra-Krikke haar schoonmoeder was IJke Zoodsma (1918-1998) geboren in Minnertsga en de foto’s kwamen uit de nalatenschap van haar schoonmoeder. Geen wonder dat ik meteen al wat Zoodsma’s herkende. Bij bestudering en de gezichten vergelijken van de foto’s, bleek dat ik steeds meer foto’s in samenhang en gezinsverband kon plaatsen. Maar een van de foto’s herkende ik meteen als een bekend exemplaar die ook in het jubileumboek: Yn ‘e spegel 1896-1994, 125-jier kistlik ûnderwiis Minnertsgea staat afgedrukt. En nu had ik dus een haarscherp origineel in handen, dankzij mevrouw Smidstra-Krikke die ook dit exemplaar weer uit het oud papier had gehaald. Personeel Christelijke Lagere School Jan Sijtsma (1902-1979) en Lisbeth Minna Emma Otto (1907-1996) Op de foto in het jubileumboek Yn ‘e spegel staat een foto van het onderwijzend personeel. Het precieze moment dat de foto is gemaakt is niet bekend, maar dat moet zijn  gebeurd tussen 1926 en 1929. Rechts achter op de foto staat [...]

29 11, 2019

Hier was het en hier lagen de schepen

2019-11-29T11:32:16+00:0029 november 2019|0 Reacties

Een mooi artikel uit het de maandkrant: Barradiel meiinoar ien. De krant was een uitgave van de middenstandsvereniging Barradeel. De gemeente publiceerde daarin het woordelijk verslag van de maandelijkse gemeenteraadsvergadering en voor het overige was het voornamelijk een advertentieblad. Verder artikelen over andere zaken die in de dorpen speelde. Zoals onderstaand artikel over het afdammen van de Minnertsgaastervaart en het laatste schip dat met een lading suikerbieten vertrok. Men schrijft ons: Het laatste schip wordt geladen met suikerbieten Wanneer ik dit schrijf kan de Minnertsgaastervaart afgesloten worden. Wij hebben de laatste lading bieten ingenomen. Het schip ligt gereed te vertrekken. Bij het wegvaren kijkt men onwillekeurig nog een paar keer om. Immers, het is voor het laatst. Nimmer zal er weer een schip in de haven van Minnertsga meren. Nu hoeft men daar niet zo lang bij stil te staan, want de vaart daar ter plaatse was toch de laatste jaren al niet zo best meer. Zij, die daar wat aan hadden kunnen doen, hebben zich er niet zo druk over gemaakt; dat is wel jammer want veel bieten zijn er geladen door de heren Talsma en De Groot. En toch zal er in de toekomende tijd wat aan moeten gebeuren anders zal het over enkele jaren ook geen afwatering meer zijn. Hiermee nemen wij afscheid. De jeugd van Minnertsga die altijd tegenwoordig was bij het laden van de schepen zullen misschien later nog aan hun kinderen zeggen: hier was het, en hier lagen de schepen. C. Keuning, Tzummarum “Tiden hawwe tiden” Aldus onze correspondent uit Minnertsga die eveneens een bericht wijdt aan de laatste bietenverscheping vanuit het dorp. De ruilverkaveling, zo schrijft hij, brengt veel veranderingen in onze omgeving en hij noemt dan achtereenvolgens: de nieuwe weg van Wier over de z.g. Oude Meer langs de boerderij van Krol, over de Minnertsgaastervaart, aansluitend op de nieuwe weg Firdgum-Ried. Dit bracht met zich mee, dat ook deze vaart moest worden afgesloten voor alle verkeer te water. Dat moment is nu aangebroken. Donderdag 10 december laadde het laatste schip van een Groninger schipper de laatste vracht bieten, waarmee een periode van grote bedrijvigheid werd afgesloten. Van dit historische gebeuren werd bijgaande plaatje gemaakt. Hoewel het meeste vervoer van landbouwproducten de laatste jaren al per vrachtauto plaats vond, kwamen in de herfst toch geregeld de bietenschippers die dan voor de nodige drukte en vertier zorgden. Daar gaat het laatste schip de haven uit In het verleden werd bij het vervoer van bieten vanaf het veld naar het schip gebruik gemaakt van paardentractie, wat vele handen werk gaf. De bieten werden namelijk met de ‘gripe’ in het schip gewerkt. Thans komen trekkers met kiepwagens en is lossen van zo’, wagen een kwestie van seconden. De trekkerchauffeur trekt aan een hendel, de laadbak gaat omhoog en door de wet van de zwaartekracht glijden de bieten in het ruim van het schip. Tijdens de bietencampagne was het in het haventje, dat toen nog in het dorp lag, een drukte van belang. [...]

9 11, 2019

Minnertsgaaster brandweerauto (uit 1947) met handkracht gestart

2019-11-09T15:07:23+00:009 november 2019|0 Reacties

Dat de ruim 26 jaar oude in Minnertsga gestationeerde Ford brandweerauto van de gemeente Barradeel hoognodig aan vernieuwing toe is, werd vorige week weer eens duidelijk bewezen, toen een oude woning “De Lêste Stûr” genoemd, in vlammen opging. Nadat de bemanning, die in recordtijd in de garage aanwezig was, in de wagen had plaats genomen, was de motor met geen mogelijkheid aan de gang te krijgen en er werd dan ook besloten de wagen maar aan te duwen, hetgeen na enige tijd lukte. Volgens de Minnertsgaster brandweerlieden wordt de oude wagen door de gemeente Barradeel slecht onderhouden. Burgemeester drs. W.K. de Roos acht het onderhoud echter voldoende. De brandweerwagen van Minnertsga rukt uit Chauffeur Piet Spoelstra meent, dat de elektrische installatie van de wagen de schuldige is, De bedrading is alk verschillende keren vernieuwd en toch zijn er steeds nog plaatsen waar de stroom ‘weglekt’. De heer Spoelstra zou graag een extra accu in de gragere willen hebben die constant werd opgeladen, zodat hij te allen tijde een reserve-exemplaar had. Ook is de benzinetoevoer verre van ideaal. De tank zit onder de voorbank van de wagen en ‘een sigaretje tegen de zenuwen’ zou in de brandweerauto wel eens rampzalige gevolgen kunnen hebben. Pompen De pompen van de wagen, die in 1947 werd gebouwd, zijn ook al niet meer wat ze geweest zijn. Commandant G. Bloembergen vertelede dat de wagen eerst goed doorwarmd moet zijn om water te kunnen geven. Een brand in het dorp geeft onvoldoende gelegenheid om de motor op temperatuur te brengen en men zou eigenlijk met een grote omweg naar de brand moeten rijden! De pakkingen van de pomp moeten tijdens het spuiten voortdurend worden aangedraaid om de lekkage nog enigszins binnen de perken te houden. Reeds vijf jaar geleden werd de spuit door de inspectie afgekeurd, aldus de heer Bloembergen.   Wedstrijden Naar een brandweerwedstrijd durft de Minnertsgaaster brandweerploeg niet meer te gaan. Ten eerste wordt men natuurlijk uitgelachen wanneer men met een dergelijke verouderde wagen op de proppen komt, maar ten tweede hebben ze natuurlijk geen schijn van kans om een prijs te winnen. De poedelprijs misschien? Brand 'lêste stûr' ten zuiden van de Ferniawei De heer Bloembergen weet zich nog wel te herinneren hoe de laatste wedstrijd verliep. Er werd aan de jury gevraagd er rekening meet te houden dat de wagen de eerste keer ‘z’n water laat lopen’ maar hier kon men natuurlijk geen rekening mee houden. Het resultaat was dan ook de laagste klassering. Noodzakelijk onderhoud uitvoeren Burgemeester De Roos vindt dat het allemaal nogal meevalt. Elk jaar wordt de wagen gekeurd en de ernstige gebreken worden dan hersteld. “Natuurlijk kun je van een oude wagen geen nieuwe maken, maar de spuit wordt toch in goede conditie gehouden”, aldus drs. De Roos. De burgemeester meent, dat men, indien nodig ogenblikkelijk assistentie van de ‘moderne’ brandweerauto van Sexbierum (plm. 1953!) kan krijgen en de werkelijk moderne wagens uit St. Annaparochie zouden ook snel tet plaatse kunnen zijn. Bovendien zijn [...]

Ga naar de bovenkant