Veel Minnertsgaaster liefdes zijn ontstaan op de Moaie Peal. De Moaie Peal was vroeger een broedplaats waar prille liefdesverhoudingen ontstonden. Jongens en meiden uit de dorpen Minnertsga, Wier, Berlikum en St. Jacobiparochie zochten elkaar daar op. Niet ver van de Moaie Peal woonden Frits Jensma (1890-1981) en zijn vrouw Antje Zoodsma (1893-1965). Bij hun thuis is vroeger ook een prille liefdesverhouding ontstaan tussen twee mensen die veel verder weg kwamen dan de klokslag van Minnertsga. Frits en Antje hadden een jonge onderwijzer uit Hijlaard in de kost en zij waren ‘pleegouders’ van een jonge dame uit Hamburg die ook bij hen in de kost was. De jonge onderwijzer werd verliefd op de jonge dame uit Hamburg waar hij later mee in het huwelijksbootje is gestapt.

Achter vlnr: juffrouw Quist, meester D. Bekius, Meester Jan Sijtsma. Voor juffrouw Klaasje Schaaf, juffrouw N. Schaap, juffrouw A. de Vries en meester Bakker. (foto 1926-1929)

 

Wat is de aanleiding van dit verhaal?

In maart dit jaar stuurde mevrouw Smidstra-Krikke een foto naar ons toe van het muziekkorps Oranje dat over de Meinardswei marcheerde. Het bleek een momentopname te zijn uit de jaren ’20 van de vorige eeuw. Dit jaar is het 125ste jaar dat de Christelijke Muziekvereniging Oranje bestaat, dus een mooie gelegenheid de foto op Facebook te zetten. Uit de mailwisseling met de inzendster bleek dat zij nog meer foto’s had van Minnertsga. Zij was aan het opruimen en had ook een stapel foto’s bij het oud papier gegooid. Met het oog op de foto’s die zij mij via de mail stuurde, was mijn vermoeden dat in die stapel bij het oud papier nog wel eens mooie foto’s konden zitten die voor Minnertsga vroeger nog veel waarde hebben. Ik heb haar gevraagd of wij die foto’s mochten hebben om te kijken of er nog waardevolle foto’s bij zitten. Mevrouw Smidstra-Krikke is de oudpapierbak ingedoken en heeft vervolgens de foto’s naar ons toegestuurd. Toen ik de stapel foto’s kreeg haalde ik er meteen al enkele tussen uit met voor mij bekende personen. Mevrouw Smidstra-Krikke haar schoonmoeder was IJke Zoodsma (1918-1998) geboren in Minnertsga en de foto’s kwamen uit de nalatenschap van haar schoonmoeder. Geen wonder dat ik meteen al wat Zoodsma’s herkende. Bij bestudering en de gezichten vergelijken van de foto’s, bleek dat ik steeds meer foto’s in samenhang en gezinsverband kon plaatsen. Maar een van de foto’s herkende ik meteen als een bekend exemplaar die ook in het jubileumboek: Yn ‘e spegel 1896-1994, 125-jier kistlik ûnderwiis Minnertsgea staat afgedrukt. En nu had ik dus een haarscherp origineel in handen, dankzij mevrouw Smidstra-Krikke die ook dit exemplaar weer uit het oud papier had gehaald.

Personeel Christelijke Lagere School

Jan Sijtsma (1902-1979) en Lisbeth Minna Emma Otto (1907-1996)

Op de foto in het jubileumboek Yn ‘e spegel staat een foto van het onderwijzend personeel. Het precieze moment dat de foto is gemaakt is niet bekend, maar dat moet zijn  gebeurd tussen 1926 en 1929. Rechts achter op de foto staat meester Jan Sijtsma. Hij wordt in 1926 aangesteld als onderwijzer. Jan is dan 24 jaar en komt in de kost bij Frits en Antje Jensma-Zoodsma op Moaie Peal want iedere dag van Hijlaard naar Minnertsga rijden in die tijd is lastig. Jan is in 1902 in Hijlaard geboren als zoon van de arbeider Harmen Arjens Sijtsma en Sijtske Pieters Stienstra.

 

Vakantiekinderen uit Hamburg

Het economische leven in Hamburg leed ten laatste vanaf 1915 onder de, als gevolg van de Eerste Wereldoorlog, almaar sterker wordende overheidsreglementering.  Het stadsbestuur van Hamburg en in de tweede helft van de oorlog vooral de centrale overheid in Berlijn, legden quota vast voor hoeveelheden grondstoffen en voedingsmiddelen, bepaalden maximumprijzen, controleerden de naleving van de voorschriften bij bijvoorbeeld de levering van levensmiddelen en legden zo de autonome economische activiteit grotendeels aan banden. In die situatie waren ook de kinderen in Hamburg de dupe van de maatregelen. Met name de gezondheid van de kinderen kwam in het gedrang. In de loop van de tijd waren er grote liefdadigheids- en burgerverenigingen, het Rode Kruis en de armenzorg opgericht waarbij honderden vrijwilligers meewerkten. Zij moesten overal ingrijpen waar gezinnen door de oorlog in nood waren geraakt. Zo ontstond er een organisatie (Comité Friesland van de Nederlandsche Centrale van vakantiekinderen uit Duitsland) die kinderen uit Hamburg naar Friesland haalde en die ondergebracht werden bij pleeggezinnen zodat zij de gelegenheid kregen om weer aan te sterken.

Zo kwam ene Lisbeth Minna Emma Otto uit Hamburg naar Minnertsga die in het pleeggezin van Frits en Antje Jensma-Zoodsma op Moaie Peal terecht. Zij was in 1907 geboren in Hamburg. Wanneer Lisbeth naar Minnertsga is gekomen is niet bekend. Wel is bekend dat in 1916 – ’17 deze organisatie op gang kwam en kinderen in de vakanties naar Nederland kwamen. Soms kwamen dezelfde kinderen jaren achtereen naar dezelfde pleeggezinnen en ontstond er een hechte band met de families in Minnertsga.

Onlangs vertelde Aafke Faber – de Groot (96) ook over een meisje, met de naam Marianne, uit Hamburg die bij haar omke Sikke Marra en tante Geertje de Groot in huis was. Zij werd een goede vriendin van Aafke getuige een zakbijbeltje dat Aafke mij liet zien. Op 10 augustus 1929 kreeg Aafke dat bijbeltje van Marianne met de tekst voorin: “Ter herinnering aan je vriendin Marianne”.

 

Band met Minnertsga bleef

Toen Jan Sijtsma onderwijzer werd in Minnertsga, was Lisbeth 19 jaar. De twee konden het kennelijk goed met elkaar vinden want de band tussen beiden is blijven bestaan, ook toen Jan Sijtsma na zijn vertrek uit Minnertsga onderwijzer werd in Dokkum. Zij trouwden op 21 mei 1932 in Hamburg en kregen later drie kinderen: Anthonië Trijntje Henriëtte Johanna, Henry Ferdinand en nog een zoon waarvan de voornamen nog onbekend zijn. De band met Minnertsga en haar pleegouders Frits en Antje Jensma zijn kennelijk lange tijd in stand gebleven, want er zijn, zo blijkt uit de stapel foto’s van mevrouw Smidstra-Krikke, veel foto’s bewaard gebleven van het echtpaar Sijtsma-Otto. Tussen de stapel foto’s zit zelfs een kleurenfoto van Jan Sijstma en Lisbeth Otto met hun dochter en kleinkind. Daaruit blijkt dat banden met Minnertsga wel erg sterk moeten zijn geweest.

Jan Sijtsma (1902-1979), Anthonië T.H.J. Sijtsma, Henry Ferdinand Sijtsma, Lisbeth Minna Emma Otto (1907-1996) op schoot ?

Ondanks dat meester Jan Sijtsma maar korte tijd les heeft gegeven aan de Minnertsgaaster jeugd, weten we, dankzij de stapel foto’s van mevrouw Smidstra-Krikke, nu veel meer over hem en zijn geliefde die hij in Minnertsga heeft getroffen. Jan Sijtsma is op 16 november 1979 overleden en zijn vrouw Lisbeth Otto op 16 juni 1996. Beiden liggen begraven op de gemeentelijke begraafplaats in Ermel0.

 

NB. Aafke Faber – de Groot is 22 november 2019 op 96-jarige leeftijd overleden.