Een paar weken geleden reageerde Jacoba Brouwers op een verhaal op deze website over de Armenzorg en Lammert IJsbrands Brouwers. Via email raakte ik rechtstreeks in contact met Jacoba en daaruit volgde een alleraardigste mailwisseling. Zij attendeerde mij op IJsbrand Lammerts Brouwers (1837 – 1927) die met de Minnertsgaaster Jantje Taekeles Wiersma (1834 – 1916) getrouwd is geweest. Deze IJsbrand Lammerts Brouwers heeft aan de wieg gestaan van de oprichting van de Vrije Evangelische Gereformeerde Gemeente in Franeker. Hij was een broer van Simon Lammerts Brouwers die in Minnertsga aan de Stasjonstrjitte de boerderij heeft laten bouwen die onlangs is gesloopt. Dat is dan weer een reden om het verhaal van de Brouwers wat completer te maken en op onderzoek uit te gaan.

Jacoba Brouwers schreef in haar mail dat op de algemene begraafplaats in Franeker een aantal Brouwers en aangetrouwden zijn begraven, maar dat er onlangs een aantal grafzerken waren geruimd. Ik kreeg foto’s van haar toegestuurd van vier grafzerken toen deze nog op het graf stonden op de algemene begraafplaats. Vrijwel onleesbaar! Na verwijdering van de grafzerken heeft zij deze laten schoonmaken door de steenhouwer en naar haar woonplaats laten vervoeren. Deze week kreeg ik van haar opnieuw foto’s van de vier grafzerken, die nu schoongemaakt en weer goed leesbaar zijn. Op een van de grafzerken staan twee dezelfde namen van twee kinderen uit het huwelijk van Lammert IJsbrand Brouwer en Eelke Edens met een mooie tekst die begint met : ‘Hier ligt wat sterfelijk was van Anna L. Brouwers geb. 1 febr. 1890, overl. 3 april 1897 en van Anna L. Brouwers, geb. 24 mei 1898, overl. 10 oct. 1901 Twee kleine paarlen / Aan des Heilands kroon. Eens zien wij ze weer / Voor des Heeren troon. Het Lam zal hen weiden’. De andere grafzerken stonden op de graven van het echtpaar Brouwers – Wiersma, het echtpaar Brouwers – Edens en Marinus L. Brouwers. Dankzij de inzet van Jacoba Brouwers blijven deze oude historische grafzerken bewaard.

Door de interesse van Jacoba in de Brouwers-familie, hebben we de nodige gegevens uitgewisseld. Zij vertelde dat IJsbrand Lammerts Brouwer op 90-jarige leeftijd – hij was toen 50 jaar kerkvoogd – in januari 1927 de eerste steen heeft gelegd van een nieuw pand van de Vrije Evangelische Gereformeerde Gemeente aan het Noord ZZ 43 in Franeker. Een gedenksteen van dit gebeuren zit nog in de oostgevel van het pand. Zij vertelde ook dat op initiatief van IJsbrand Lammerts een brug is gebouwd in Franeker aan de Zuiderkade. Aan de brug is een naambordjes bevestigd met Brouwersbrug. – klik hier- om de brug in Google Street View te bekijken.

IJsbrand Lammerts is twee maanden nadat hij de eerste steen had gelegd van het pand van de Vrije Evangelische Gereformeerde Gemeente, overleden. Hij behoorde, net als zijn vader die een jaar ouder werd, tot de leeftijdsgroep van de zeer sterken. In de Leeuwarder courant van 31 maart 1927 staat de volgende oproep: ‘Ieder die iets te vorderen heeft van of verschuldigd is aan wijlen den heer IJsbrand Lammerts Brouwers, in leven laatst terpexploitant te Franeker en overleden aldaar den 20en maart 1927, wordt verzocht daarvan opgave te doen vóór of op maandag 11 april 1927 ten kantore van notaris R. Jollema, Sexbierum.’
In september van dat jaar staat in het Leeuwarder Nieuwsblad de volgende mededeling: ‘Wijlen de heer IJ. L. Brouwers te Franeker heeft de navolgende legaten besproken: f 1000 aan de Vrije Evangelische Gereformeerde gemeente en f 1000 aan de Diaconie dier gemeente.’

De familiegegevens van de Brouwers die tot dusver bekend zijn, staan vermeld in de database Vroegere bewoners. Maar er zullen nog meerdere gegevens aan toe worden gevoegd over de familie.

Toen ik in Franeker was om foto’s te maken van de gevelsteen, heb ik ook een bezoek gebracht aan de algemene begraafplaats. Daar trof ik ook grafzerken aan van de familie Leicht. Herman Leicht (1885-1963) was slager in Minnertsga en was getrouwd met Elisabeth Spoelstra (1887-1972. Het echtpaar heeft in het begin van de vorige eeuw het pand laten bouwen aan de Hermanawei waar later de VIVO-winkel van Boersma is gevestigd was en nu woningstoffeerdersbedrijf Sijbesma is gevestigd.

Verder vond ik nog een grafzerk van Thomas Winsemius (1886-1960) en zijn twee echtgenoten Grietje Kamminga (1886-1925) en Grietje Visser (1881-1964). Hij was een zoon van de in Minnertsga geboren Albert Winsemius en Tietje Johannes Zondervan. Een foto van Albert en Tietje staat in de beeldbank van Minnertsga vroeger. De foto’s van de grafzerken zijn te bekijken in de database van Vroegere bewoners. De foto’s zijn gekoppeld aan de familiegegevens van betreffende personen. De foto’s zijn weer ‘kleine paarlen’  als aanvulling in het digitale dorpsarchief van Minnertsga.