Bij de spullen die we onlangs voor het dorpsarchief hebben ontvangen zat ook een ingelijste afbeelding achter glas van de boerderij Groot Lammema. Deze boerderij ligt aan de Hoarnestreek 9. Om erachter te komen of het een schildering of een gedrukte uitvoering is het lijstje verwijderd. De afbeelding bleek een kleuren afdruk te zijn maar geen foto. Op de achterkant staat een gedrukte tekst over de boerderij. Het lijkt erop dat de afbeelding afkomstig is uit een serie over Friese boerderijen. Het verhaal op de achterzijde volgt hierna.

Groot Lammema aan de Hoarnesteek 9

Op het hooggelegen hiem (erf) ligt de state Groot Lammema te pronken in het wijde Friese landschap van de kleibouwstreek ten noorden van Leeuwarden. Deze fraaie boerderij is een treffend voorbeeld van moderne Friese bouwkunst. Het is een bewijs van de gunstige mogelijkheden van het toepassen van de streekeigen hoofdvorm voor nieuwe boerderijen. Het binhuis (kop), dat de gehele woning bevat, is met een lager tussenlid (hals) verbonden met de grote Friese schuur (romp). Het biedt voor dit gemengde bedrijf het voordeel dat de boer zijn koestal altijd binnendoor kan bereiken. In de hals zijn een spoelplaats, een fietsenberging en een melkbewaarplaats ondergebracht. De betrekkelijk kleine koestal voor melkvee, uitgevoerd als een Hollandse stal met voergang, bevindt zich langs de korte voorgevel van de grote schuur op het zuiden. De jongveestal ligt op het oosten. Tegen deze gevel is ook een werktuigenberging gemaakt. De paardenstal ligt tegen de noordgevel, naast de grote inrijdeuren van de schuur.

De plattegrond vertoont de kenmerkende indeling van de Friese schuur. De langsdeel, welke hier langs de westgevel ligt, en de middenas, zijn doelmatig gelegen in het midden van de schuur onder de grootste hoogte van het dak. De schuur heeft moderne gelijmde spanten welke tegen het dak staan en op deze wijze de gehele binnenruimte vrijlaten en het onbelemmerd gebruik van de jakobsladder bij het voltassen van de schuur mogelijk maken.

De oude boerderij brandde in het jaar 1948 af. Het was een zeer bijzondere state, uitvoerig beschreven door K.J. van den Akker in zijn “Van de Mond der oude Middelzee” uitgave van de Friesche Maatschappij van Landbouw. In het vroegere binhuis, in 1876 tot de helft verkleind, waren later nog aanwezig de groene kamer, de secretarie en de zaal. Waarschijnlijk werd de oude boerderij omstreeks 1775 gebouwd. Met zijn inrijpalen, bekroond met schilddragende leeuwen, zijn singels en zijn grachten, vormde Groot Lammema een indrukwekkend geheel. Het stemt tot dankbaarheid dat de eigenaar de boerderij na de brand zo stijlvol heeft laten herbouwen.

Aldus de tekst achterop de afbeelding. Omdat in de tekst wordt gerefereerd aan de brand van 1948, is deze afbeelding van na die tijd. We zullen de afbeelding zorgvuldig bewaren in het dorpsarchief.

 

Lees meer over Groot Lammema:

https://minnertsgavroeger.nl/boerderij-groot-lammema-hoarnestreek-9/

https://minnertsgavroeger.nl/google/