11 09, 2024

Wat ik in Minnertsga vond en van Minnertsga vind

2024-09-11T09:00:40+00:0011 september 2024|0 Reacties

Toen in 1994 het christelijk onderwijs (school aan de Tilledyk) in Minnertsga 125 jaar bestond is er een jubileumboek uitgegeven dat door de auteurs Gosse Vogel en Klaas Hamer is opgesteld. Zij hadden ook oud-schoolmeester Jan Hendrik Bos [1914-1999] gevraagd om in formatie aan te leveren. Dat heeft hij gedaan in de vorm van een brief, maar dat paste kennelijk niet in de opzet van het boek. Zijn verhaal is in ieder geval niet opgenomen maar het is wel bewaard gebleven.  Hieronder het verhaal dat we hier op deze website een plaats willen geven. Tekst tussen [ . . ] is redactioneel toegevoegd om het verhaal iets te verduidelijken.  Via Minnertsga vond ik mijn vrouw, Geertruida Moolhuizen [1914-1994], met wie ik nu al meer dan 50 jaar gelukkig ben. Ze [dochter van predikant Hervormde kerk] woonde van 1920 tot 1929 in Minnertsga en bezocht daar de lagere school. Toen ze in 1929 naar Oostwold was verhuisd, logeerde ze nog wel eens in Minnertsga, bij vriendinnen. Haar ouders, zusters en broer spraken ook altijd met dankbaarheid over hun jaren in Minnertsga doorgebracht. Onze oudste zoon trouwde in 1968 in Minnertsga met Anneke Joostema, ook een oud-leerlinge van de school. In 1933 solliciteerde ik als onderwijzer in Minnertsga, in de vacature A. Kornelis. In Sondel, waar ik een tijdelijke betrekking had vanwege de dienstplicht van mijn collega P. Kloosterman, bezochten de bestuursleden burgemeester B. Anema (voorzitter) [burgemeester], S. Faber, W. Jelgerhuis en het hoofd der school A. Bergsma mij om enkele lessen van mij bij te wonen. De dag ervoor had ik bericht ontvangen van het schoolbestuur van Makkum, dat ik in de vacature daar niet benoemd was, omdat ik in militaire dienst moest. Ze zouden voor mij dan een tijdelijke onderwijzer moeten nemen. Dit was een bezwaar. Dit bericht had mij somber gestemd. Tegen de heren uit Minnertsga zei ik: “U kunt ook wel weer teruggaan. Ik word toch niet benoemd.” “Nou”, zei de voorzitter, “waarom niet?” Mijn antwoord was: “Ik moet nog in militaire dienst”.  “Je gaat toch niet vrijwillig in dienst”, zei de heer Anema, “je zult daar geen scha van hebben”. Het is te begrijpen, dat ik het schoolbestuur en het hoofd der school zeer dankbaar was, toen ik enkele dagen later bericht ontving, dat ik benoemd was m.i.v. 1 mei 1933. De heer Bergsma zorgde voor een voortreffelijk kosthuis bij de familie A. Wassenaar op de Molepolle. Meester Jan Hendrik Bos (1914-1999), hij was van 1933 tot 1937 onderwijzer in Minnertsga Onder leiding van de heer Bergsma heb ik veel geleerd. Als je pas je onderwijzersakte behaald heb, moet je in de praktijk onder goede leiding het vak echt nog leren. Ook de collegiale omgang met de dames A. Wagenaar, A. V.d. Berg en A. Leemans en de heren J. Anema, A. Jelgerhuis en J. Miedema was bijzonder goed. Toen ik 10 maanden in militaire dienst moest, werd ik vervangen door de heer R. Reitsma.
Lees meer . .

2 03, 2018

Namen bekend – huishoudsters burgemeester – fiets Johannes Vogel

2018-03-02T13:29:13+00:002 maart 2018|0 Reacties

Van de dochter van Douwe Elsinga (1916-2011) en Sietske Bierma (1918-2015) kreeg ik onlangs een paar foto's uit de nalatenschap van haar ouders waaronder een prachtige scherpe foto van een groep jonge vrouwen - en een paar heren. Zij vertelde erbij dat de 2e van rechts in de achterste rij Riemkje Elsinga (1926-1986) is. Riemkje was een zuster van Douwe. De andere namen waren niet bekend en ook niet ter gelegenheid waarvan deze foto was gemaakt. Bij nadere bestudering van de foto herkende ik zelf nog een paar gezichten. Maar de rest bleef ook voor mij onbekend. Dus de foto maar op Facebook gezet en de hulp van vrienden van Minnertsga vroeger ingeroepen. Meteen kwamen er reacties met namen. Dus de foto kreeg steeds meer waarde. Buurvrouw Anneke van Tryntsje Klaver ging met de foto naar de 94-jarige Afke Faber - de Groot die ook op de foto staat, of liever gezegd zit. Buurvrouw Anneke kwam met een lijstje met namen terug die Tryntsje weer naar mij mailde. Het namenlijstje bevestigd ook de namen die al door FB-vrienden waren doorgegeven. De foto is gemaakt in Tzummarum voor het café Het Wapen van Barradeel waar de jonge vrouwen kook- en naailes kregen. Voorste rij (vlnr): 1. Neeltje Pasma (vv Marten Bonnema de slager), 2. Neeltje Joostema (vv Rintje de Roos(, 3. Afke de Groot (vv Jacobus Faber), 4. onbekend, 5. Waltje Neeltje Joostema (vv Jacob Zoodsma), Marieke (gaf kookles). Achterste rij (vlnr): 7. Juffouw Bonne?, 8. Trijntje Elsinga (vv Hendrik Jansen Klomp?) , 9. Akke Bekius, 10. Grietje Noordhof, 11. onbekend gaf les, 12. onbekend, 13. Annie Tuingof (vv Goffe Elsinga), 14. Janke Wierda, 15. Riemkje Elsinga, 16. onbekend. Hartstikke mooi dat er nu zoveel namen bekend zijn van deze prachtige jonge vrouwen. Dank aan iedereen die meegewerkt heeft de namen te achterhalen. Tryntsje Klaver stuurde deze foto ook nog mee. Het is de woning van burgemeester Luutzen Wallis de Vries aan de Meinardswei. Voor de woning staan de dienstmeiden: Antje Joostema (1888-1959) die later getrouwd is geweest met Piet Haarsma de schoenmaker aan de Hege Buorren. De andere vrouw is Hinke (Rinske) Tuinhof, dochter van (lytse) Lieuwe Tuinhof. Hinke trouwde later met Harmen Stienstra. Zij emigreerden in de jaren '20 van de vorige eeuw naar Canada. Een zoon van Hinke en Harmen Stienstra was Aebe die in de WOII bij de Canadese luchtmacht zat. Hij is neergeschoten boven de Noordzee bij het Duitse Peenemünde waar hij ook is begraven. Aldus Gauke Reitsma die de aantekening maakte bij deze foto. Vorige week kwam er ook een vraag binnen van Anton Konst. Hij is in het bezit van een oude transportfiets die ooit eigendom is geweest van Johannes Vogel (1902-1985). Anton wil graag meer weten over Johannes Vogel en Jasper Travaille die beiden een brandstofhandel hadden. Anton vertelde dat hij met deze transportfiets met een houten Heineken-kratje voorop enkele keren de Elfstedentocht heeft gefietst en dus ook Minnertsga is gekomen. Jammer genoeg kon ik Anton niet helpen aan meer foto's dan de
Lees meer . .

21 10, 2017

Durk Sijes-pôle, Hearewei 15

2017-10-21T08:40:21+00:0021 oktober 2017|1 Reactie

In het begin van de jaren ’80 heb ik een paar keer een bezoek gebracht aan Eva Vogel-Zoodsma die toen op de hoek van de Tsjerkestrjitte woonde tegenover het transformatorhuisje. Ik was daar toen bij haar om wat meer te weten te komen over de familie Zoodsma. Zij vertelde haarschep hoe de familie in elkaar zat en wie wie was, compleet met geboorte- trouw- en overlijdensdata er bij. Zij was een ‘lopend archief’. Wat wist die vrouw veel! Toen viel ook de naam Durk Sijes-pôle en hoe de familie Zoodsma daarmee verknocht was. Op ‘e pôle woonden toen Zoodsma’s en die wonen er nu nog. Jan en Minke Zoodsma wonen er sinds 1990 en van hen kreeg ik informatie en prachtige foto’s van Durk Sijes-pôle die een overzichtelijk verhaal geven over de historische locatie aan de Hearewei 15 in Minnertsga. De Zoodsma-familie is in de loop der jaren uitgeroeid tot een flinke stamboom en het mooie ervan is dat er ook veel foto’s van de Minnertsgaaster Zoodsma’s bij elkaar zijn gebracht. Zo is er een mooi familiearchief ontstaan. Maar niet alleen de Zoodsma’s hebben mijn interesse, ook andere Minnertgaaster families zoek ik uit en probeer ook daarvan zoveel mogelijk portretfoto’s bij elkaar te brengen om de oud-bewoners in schrift en beeld digitaal vast te leggen voor het nageslacht. Zo werden mij een aantal jaren geleden een paar zeer oude foto’s toegestuurd van het echtpaar Dirk Algera en Gerritje Steensma en hun kinderen. Voor mij onbekende mensen; dus de digitale archieven maar induiken en kijken of we meer te weten kunnen komen over deze familiebanden met Minnertsga. Familie Algera Dirk Algera is in 1850 in Minnertsga geboren en Gerritje in 1849. Zij trouwden op 13 mei 1871 in de vroegere gemeente Barradeel. Zij kregen vijf kinderen: Sije, Lolle, een levenloos kindje, Trijntje en Pieter. Het is gezin is in 1892 naar Lisse vertrokken. Dirk is daar bloemistknecht geworden. Dirk was een zoon van Sije Dirks Algera (1818-1871) en Trijntje Jans Brok (1823-1866). Dirk had twee zusters: Siepkje (1851-1876) en Lewina (1854). Als we nog een generatie terug gaan dan komen we uit bij Dirk Sijes Algera (1788-1849) die getrouwd was met Luwina Reinderts Tolsma (1791-1868). Deze Dirk Sijes is geboren in Miedum of Lekkum en Luwina is geboren in Birdaard. Dirk Sijes is boer en naar alle waarschijnlijkheid heeft hij zijn boerenbedrijf op de pôle gehad aan de Hearewei en is toen de naam Dirk Sijes-pôle in de volksmond ontstaan. Dirk Sijes Algera en Gerrit Lolles Steensma Dirk Sijes-tiltje Ter hoogte van Dirk Sijes-pôle lag vroeger een brug in de Hearewei. Onder de brug liep de opvaart vanaf de Ferniawei tot aan de Hoarnestreek. Deze brug is met de ruilverkaveling in de jaren ’70 van de vorige eeuw verwijderd en vervangen door een duiker onder de weg. Op een oude landkaart uit 1852 staat bij de brug de naam: Dirk Sijes-tiltje. Ik heb nog niet onderzoek gedaan naar het woonadres van Dirk Sijes Algera, maar 1 en 1 is
Lees meer . .

7 12, 2013

Wie zitten er in de sjees? (deel II)

2013-12-07T10:11:03+00:007 december 2013|2 Reacties

De gemoederen houden ons bezig met het achterhalen van de namen van de mensen in de sjees. Wie is toch dat jonge stel? Is het wel een stel of zijn het broer en zus van elkaar? Deze en nog meer vragen houden ons bezig. Ik spreek van ‘ons’ omdat Jelle Feenstra deze foto heeft aangeleverd en wij allebei graag willen weten wie er op staan. Dan krijgt de foto meer waarde; wat die foto overigens nu al heeft voor ons omdat we er zo mee bezig zijn. Joahnnes en Sijmentje Joostema-Meerstra Wat weten we? De foto is gemaakt achter de boerderij van Johannes en Sijmentje Joostema-Meerstra aan de Tilledijk. Dat blijkt wel uit de foto die Wopke Klaver er bij heeft gezocht. Jelle Feenstra meld dat de foto uit het familiealbum (of schoenendoos) komt van zijn 'heit' die de foto heeft gekregen via de Boomsma-lijn. Daarom  zou het wel eens mogelijk kunnen zijn dat het Martzen Boomsma en Jan Abrahams Joostema moesten zijn die in de sjees zaten. Maar is dat ook zo?     Hoe is Boomsma gerelateerd aan Joostema? Martzen Gatzes Boomsma trouwde op 26-jarige leeftijd met de 25-jarige Jan Abrahams Joostema, zoon van Abraham Heins Joostema en Jeltje Pieters Steensma. Martzen is geboren op 13 januari 1867 en Jan Joostema op 13 oktober 1867. Maar Martzen en Jan hebben niet op de boerderij gewoond. Volgens het boek: ‘Gezinshoofden per adres. Minnertsga in de jaren ’20 en ’30’ heeft Dooitze Zwart de bewoners op adressen in kaart gebracht. In zijn boek wordt Willem Jelgerhuis als eerste genoemd op dit adres, opgevolgd door Adolf Jelgerhuis en later Johannes Joostema (en Sijmentje Meerstra) als bewoner. Het eerste kind van Johannes en Sijmentje word in 1924 in Firdgum geboren. Dan woont het jonge gezin dus nog niet in Minnertsga. Als hun tweede kind wordt geboren in 1926, dan woont het gezin in Minnertsga en met het oog op de gegevens uit het boek van Dooitze Zwart kan dat kloppen.   Zijn de mensen in de sjees dan Johannes Joostema en Sijmentje Meerstra? Als we er van uit gaan dat de foto op of kort nadat Johannes en Sijmentje op de boerderij kwamen te wonen, dan zijn zij tegen óf rond de dertig. Naar mijn idee zijn de mensen in de sjees ook rond die leeftijd. Tot dusver heb ik dan ook geen andere reden om aan te nemen dat zij het niet zijn, temeer omdat Jan Abrahams Joostema en Martzen Boomsma een ‘omke en tante’ waren van Johannes Joostema. Het kan zijn dat ‘omke en tante’ een exemplaar hebben gekregen van deze prachtige foto. Koninginnefeest Ik laat bovenstaande tekst nog een paar dagen in mij omgaan en de vraag die mij voortdurend bezighoudt is, kan ik nog meer bronnen raadplegen die mijn gedachtegang kunnen bevestigen? Dan bedenk ik mij dat het niet een alledaags tafereel is, maar dat het wellicht met feestelijkheden heeft te maken. In die tijd, waarvan ik vermoed dat de foto is genomen, was het Koninginnefeest
Lees meer . .

24 08, 2013

Romke Wijngaarden reed met verduisterde koplampen (1939)

2013-09-11T16:45:23+00:0024 augustus 2013|0 Reacties

Vorige week kreeg ik een knipsel aangeboden uit het weekblad ‘Fan Fryske Groun’. Dit familieweekblad was in de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw heel populair. Het blad was rijk geïllustreerd met foto’s van dorpen en landschap, maar ook van personen en gebeurtenissen die op dat moment actueel waren. Op het knipsel viel mij meteen de naam MINNERTSGA op daarom heb ik van het aanbod gebruik gemaakt en het knipsel in ontvangst genomen om het toe te voegen aan mijn Minnertsga-collectie. Uit Fan Fryske Groun (1939) Het knipsel is geplakt op een wit stukje stevig papier. Er is om het bijschrift heen geknipt, dus dat vertelt iets over de foto. Maar er is met potlood het jaartal 1939 bijgeschreven. Het bijschrift luidt als volgt: “Op straat . . . de autolampen worden zorgvuldig afgedekt, zoodat slechts een spleet van 5 cm bij 1 cm beneden het brandpunt open mocht blijven”. Wat is er aan de hand op deze foto? Voor, maar ook in de Tweede Wereldoorlog was er in ons land een zogenaamde Luchtbeschermingsdienst (LBD) actief. De oorlogsdreiging was in 1939 al zover gevorderd dat men overal in het land maatregelen trof om het land ’s nachts zo donker mogelijk te maken. Het verduisteren was ervoor bedoeld om het de piloten van vijandige vliegtuigen en bommenwerpers zo moeilijk mogelijk te maken zich te kunnen oriënteren boven land. Verlichting van huizen en andere gebouwen, straatverlichting en verlichting van fietsen en andere voertuigen moesten aan bepaalde verduisteringsmaatregelen voldoen. De mensen van de LBD, maar ook de agenten van rijks- en gemeentepolitie, controleerden of de verduisteringsmaatregelen wel voldoende werden nageleefd. Koplampen van auto's en fietsen mochten maar heel weinig licht uitstralen. Op de foto is te zien dat een agent een auto controleert waarvan de koplampen afgedekt zijn en er maar een heel klein spleetje zichtbaar is waardoor nog wat licht kon stralen. Maar van wie is nu die auto? Mooi dat het kenteken goed leesbaar is want dat maakt het gemakkelijk om te achterhalen aan wie het nummerbewijs (kenteken) is uitgegeven. Op de website van Tresoar zijn alle Friese nummerbewijzen tussen 1906 en 1950 terug te vinden. Het blijkt dat het kenteken is afgegeven in Barradeel op 31 maart 1924 aan Kornelis Wijngaarden en op 21 september 1928 op naam van zijn zoon Romke Wijngaarden is overgeschreven. Dus, wij hebben hier te maken met de auto van Romke Wijngaarden en dat wordt bevestigd door de naam Wijngaarden die helemaal linksboven op de voorruit nog net is te lezen. En . . . . het zou best eens kunnen zijn dat Romke achter het stuur zit en op het moment dat de foto werd gemaakt, net een kijkje onder dashboard neemt. De vader van Romke, Kornelis Wijngaarden, is geboren in Hijum en was eerst werkman maar startte later in Minnertsga een bodedienst (vrachtdienst). Van hem is een foto bewaard gebleven waarop hij in Leeuwarden met zijn twee paarden en wagen poseert. Later heeft hij dus een auto aangeschaft met
Lees meer . .

Ga naar de bovenkant