13 11, 2021

Generaties Rienik Post – kruideniers

2021-11-13T10:16:58+00:0013 november, 2021|0 Reacties

Op 4 september jongstleden is Rienik Rieniks Post op 93-jarige leeftijd overleden. Rienik heeft voor mij een aantal oude foto’s uit het dorpsarchief van namen voorzien. Ik stuurde hem dan kopieën van foto’s op A3 formaat zodat hij goed de gezichten kon onderscheiden. Per kerende post kreeg ik dan de kopieën terug voorzien van namen in een keurig handschrift. Als hij namen niet wist, dan ging hij er met de foto op uit naar andere oudere dorpsbewoners om toch te proberen de namen te achterhalen. Ik heb een mooie herinnering aan Rienik toen ik enkele jaren geleden bij hem op de koffie was om zijn verhalen aan te horen over vroeger. In aansluiting op het verhaal over de generaties Schotanus in de vorige dorpskrant, leek het mij passend om deze keer het verhaal over de generaties Post te schrijven als eerbetoon aan Rienik. Rolprent Jaren geleden was ik een keer op bezoek bij Trijntje Zwart-Post, een zus van Rienik. Bij een eerder bezoek kwam al eens een rolprent ter sprake die door de toenmalige hoofdmeester van de Christelijke Nationale Lagere School was gemaakt voor de pake van Rienik, die ook Rienik heette. Pake Rienik (1882-1952) was van 1917 tot 1945 lid van het schoolbestuur en kennelijk is in die hoedanigheid de rolprent gemaakt met tekeningen over de levensloop van pake Rienink die vroeger in de volksmond ‘Grutte Rienik’ werd genoemd. Tijdens mijn bezoek belde Trijntje met haar broer die even later met de rolprent onder zijn arm kwam aanlopen. De rolprent heeft de omvang van een behangrol en omdat er alleen maar tekeningen op staan is er toch wel enige uitleg bij nodig om de levensloop te begrijpen. Dat vond pake Rienik kennelijk ook want hij heeft er zelf toelichtende teksten bij geschreven. Die teksten heb ik gebruikt om het verhaal over de generaties Post samen te stellen. Rienik Klazes Post en Trijntje Bouma Met het genealogisch onderzoek naar de familie Post kom ik uit in 1703 in Oosterbierum. Een aantal generaties later is het de Tzummarumer Klaas Klases Post en de Minnertsgaaster Trijntje Jacobs Brok die in juni 1811 in het huwelijk treden. Het echtpaar vestigt zich in Minnertsga en zij krijgen vier kinderen: Tjitske (1815), Jacob (1818), Klaas (1823) en Tietje (1829). Hun zoon Klaas gaat het huwelijk aan met Aafke Rieniks Westra uit St. Jacobiparochie en dank zij haar komt de naam Rienik voor in het dorp. Dit echtpaar krijgt zeven kinderen en het tweede kind krijgt de voornaam Rienik. Deze Rienik is de overgrootvader van de onlangs overleden Rienik en is geboren in maart 1851. In november 1872 steekt hij met zijn huwelijksboot De Rie over om in het nabij gelegen Ried Trijntje (Nienke) Murks Bouma ten huwelijk te vragen. Het huwelijk werd in vroegere gemeente Barradeel voltrokken en nog geen maand later wordt hun eerste kind geboren. Kennelijk is Rienik al veel eerder De Rie een keer overgestoken waardoor er op het nippertje moest worden getrouwd. Na hun eerste kind, Aafke (1872), worden Lieuwkje (1874 Lees meer

25 12, 2015

Paard op Durkjebuorren

2015-12-25T08:13:27+00:0025 december, 2015|0 Reacties

In augustus dit jaar stuurde Gijs Vlothuizen mij veel foto’s van de familie Miedema en Wierda. Daar zaten ook een paar foto’s bij van jonge meiden die belangstelling voor paarden hadden. Die meiden waren de nichten Gelbrie en Jantje Miedema en Lijsbeth Jantje Miedema. Drie van de foto’s trokken mijn aandacht. Gijs had mij gevraagd of ik ook wist waar die foto’s waren genomen. Op twee van de foto’s waren volgens mij de woningen te zien op Dirkjebuorren, maar daar was ik niet helemaal zeker van. Maar moet je daar dan wel zeker van zijn? Ja . . . . het liefst wel, want dat kan een foto nog meer betekenis geven. Ik heb de foto’s gearchiveerd met de namen er bij, wanneer de foto’s zijn genomen, van wie en wanneer ik de foto’s heb gekregen etc. Daar bleef het eerst even bij, maar de beelden van de foto’s bleven wekenlang op mijn netvlies hangen. De beelden waren zo herkenbaar, net of ik het paard en deze omgeving eerder heb gezien. Ja ja . . . . . een paard herkennen op een foto die in ieder geval vóór mijn geboorte is genomen. Het moet niet gekker! Ik zal het uitleggen. Mijn pake Gerrit Bouma en beppe Afke woonden vroeger met hun zoon Hendrik (mijn vader) op Dirkjebuorren. Mijn pake was arbeider maar hij had ook een paard en wat kleinvee en huurde wat land om gewassen te verbouwen. In de familie ging het verhaal dat pake vroeger een keer met het paard op hol was geslagen en dat hij daardoor één van de houten luifels op Dirkjebuorren volledig vernielde omdat het paard naar de stal toe wilde. Deze gebeurtenis zou vlak voor de WOII zijn gebeurd. Op verjaardagsvisites kwam steevast dit verhaal weer op de proppen en omke Sipke (de broer van pake) vertelde het verhaal ieder jaar weer sterker zo leek het wel. Ik herinner mij dat er veel om werd gelachen. Enkele jaren geleden vond ik onderstaand bericht in de Leeuwarder Courant dat het familieverhaal bevestigde; het was dus toch waar geweest. MINNERTSGA, 24 April (1939). Hedenmorgen geraakte op de Middelweg alhier een paard gespannen voor een kunstmeststrooier op hol. Twee paarden, die op dezelfde weg een wagen voorttrokken, geraakten ook op hol. De bestuurders van beide voertuigen konden tijdig van hun zitplaats springen. De paarden renden bij Dirkjebuurt het erf op en konden daar worden gegrepen. Een houten afdak werd vernield. Verdere ongelukken hadden niet plaats. Maar nu even terug naar de foto’s. In het familiealbum zitten een paar foto’s van mijn pake met zijn paard. Volgens mij moet daar een foto in zitten die overeenkomst vertoont met de foto’s van de jonge meiden bij het paard bij waarschijnlijk Dirkjebuorren. En jawel . . . . . het paard op foto met de jonge meiden is het paard van mijn pake. En sterker nog . . . . . de foto’s zijn op dezelfde dag en tijdstip gemaakt. Op alle foto’s heeft het gras voor het Lees meer

14 04, 2013

I-pod van oerbeppe Gatske begin jaren ’50

2014-01-05T11:38:48+00:0014 april, 2013|2 Reacties

Op de Facebook-pagina van ‘Minnertsga vroeger’ verschijnen steeds meer mooie foto’s van vroegere dorpsbewoners, oude dorpsgezichten en portret- en familiefoto’s. Fotoalbums worden doorgekeken en schoenendozen worden omgekeerd om maar weer wat mooie foto’s op Facebook te kunnen zetten. En bij die foto’s wordt vaak in een korte bewoording een herinnering geschreven of de foto’s worden aangevuld met namen. Het is fantastisch om deze herinneringen en informatie op deze wijze met elkaar te delen.   Zelf heb ik ook nog maar eens een oude foto opgezocht die toch ook wel heel bijzonder is. Op de foto staat mijn oerpake Hendrik Bouma met zijn vrouw, mijn oerbeppe Gatske Tighelaar. Oerpake Hendrik Bouma is geboren op 9 oktober 1870 in Berlikum. Hij trouwde op 25-jarige leeftijd met de toen 21-jarige Gatske Tigchelaar. In februari 1897 werd hun eerste kind geboren. Later zouden er nog zeven volgen. De kinderen zijn geboren in Beetgum, Berlikum, Dronrijp, Minnertsga, Firdgum en Menaldum. Dat had te maken met het feit dat Hendrik arbeider was en van de ene boer naar de andere ging te werken. Over het algemeen waren arbeiders een jaar in dienst bij de boer. In de buurt van de boerderij stonden vaak een paar arbeiderswoningen waar de arbeider dat jaar dat hij in dienst was kon wonen. Voor zover er over een arbeidscontract kon worden gesproken, ging het arbeidscontract in op 12 mei en liep tot 12 mei in het jaar daarop. Oorspronkelijk was 1 mei de datum waarop een nieuw arbeidscontract en ook de pachtcontracten van boeren werd aangegaan. Toen in 1700-1701 ook in Friesland overgegaan werd van de Juliaanse op de Gregoriaanse kalender veranderde 1 mei in 12 mei. Na 31 december 1700 volgde namelijk 12 januari 1701. In het Fries wordt 12 mei nog altijd "âlde maaie" genoemd, doelend dus op oude datum 1 mei. Op 12 mei werd er vroeger veel getrouwd. Het was op die datum, of er vlak voor of na die datum, druk op het gemeentehuis met het voltrekken van huwelijken. Vijftien paren in de echt verbinden op zo’n dag was geen bijzonderheid. Dirkjebuorren Henrdik en Gatske hebben het laatst gewoond in een woning op Dirkjebuorren. Daar stond vroeger nog het oude voorhuis van een afgebroken boerderij. In dat oude voorhuis waren verschillende wooneenheden gemaakt. Volgens een plattegrond die mijn vader ooit een keer heeft getekend van Dirkjebuorren waren er vier wooneenheden in gemaakt. Mijn oerpake- en beppe woonden in het tweede vanaf de voorkant gezien. In november 1923 trouwde hun zoon Gerrit (mijn pake) met Grietje de Jong en op 18 april 1924 werd in St. Annaparochie hun eerste kindje geboren. Een meisje met de naam Grietje. Pake Gerrit woonde later met zijn gezin in een kleine arbeiderswoning in de Mieden. Waarschijnlijk zijn de woonomstandigheden slecht geweest want toen mijn pake zijn vrouw in verwachting was van mijn vader in 1926, kreeg zij TBC. Na de bevalling werd het zo erg dat zij opgenomen moest worden in het sanatorium in Appelscha. In die periode kreeg Lees meer

1 04, 2012

It waarhúske fan pake

2013-02-03T14:38:33+00:001 april, 2012|0 Reacties

Al jierren stiet by my yn ien fan de boekekasten in waarhúske wer’t ik hiel sunich op bin. It is fan myn pake Gerrit west dy’t froeger yn ien fan de bejaardewenninkjes wenne oan de Havenstrjitte yn Minnertsgea. Mist ’50 jieren fan de foarige ieu binne dy húskes doe set. As jo achter troch de doar kamen dan hong it waarhúske boppe de doar nei de keamer ta. Myn pake wie der tige wiis mei, en ik no noch mear tink. It soe bêst kinne dat pake dat ris kocht hat op in reiske mei de ‘ouden van dagen’. It hiele waarhúske selt neat foar, de poat der op en it is fyn, mar ik koesterje it. Us heit hie de gek der altyd mei, mar pake miende echt dat it wurke, teminsten sa sit dat yn myn ûnthâld. Al mei al is it húske krapoan 50 jier âld. Op internet fûn ik ûndersteande tekst. Bejaardenwoningen vlak voor de sloop in 2000 Een weerhuisje is een eenvoudig soort meetinstrument. Veelal wordt gedacht dat het een eenvoudige barometer is, maar het is in feite een hygrometer, die de luchtvochtigheid meet. Het weerhuisje bestaat uit een klein huisje met daarin twee poortjes. Uit het ene poortje kan een mannetje naar buiten komen, uit het andere poortje een vrouwtje. Als het vrouwtje naar buiten komt zou het mooi weer kunnen worden, als het mannetje naar buiten komt zal het gaan regenen. Het weerhuisje heeft dus geen afleesbare schaalverdeling, maar geeft alleen een indicatie van droog, of vochtig. In moderne centraal verwarmde huizen functioneert een weerhuis niet goed, omdat daar de luchtvochtigheid altijd laag is, zonder relatie met het weer buiten. Zou het huisje buiten gezet worden, dan zal het beter werken, maar in Nederland en België is de werking beperkt, omdat de luchtvochtigheid weinig verandert. In bergachtige gebieden treden er wel sterke veranderingen op van de luchtvochtigheid. It waarhúske fan pake Waarschijnlijk stamt het traditionele ontwerp van het weerhuisje uit het Zwarte Woud. Het weerhuisje werd vanaf de 17e eeuw populair. De kleine huisjes hebben vaak kenmerken van de huizen uit het Zwarte Woud, met als decoratie de typische houten drinkbakken die je daar veel ziet. Veel mannetjes en vrouwtjes in de weerhuisjes dragen de traditionele klederdracht van de regio Gutach in het Zwarte woud. Ook bij ronddansende poppetjes bij koekoeksklokken kom je deze klederdracht telkens weer tegen. De klederdracht is te herkennen aan een vrij grote zwarte hoed van het mannetje en de unieke hoed van de dame met de typische grote rode ronde bollen erop. Tussen de poortjes is vaak een thermometer aangebracht. Er bestaan echter ook modernere varianten waar het vrouwtje een parasol heeft, het mannetje een paraplu. Pake Gerrit en beppe Afke De werking is als volgt: het mannetje en het vrouwtje kunnen draaien, en zijn opgehangen via een stukje schapendarm. Als het droog is, draait dit in elkaar, bij vocht wordt het langer en draait het terug. Het trieste aspect van een Lees meer

Ga naar de bovenkant