1 10, 2016

Als muren eens konden praten (Meinardswei 36)

2017-07-02T18:46:51+00:001 oktober 2016|2 Reacties

Onderstaand artikel was voor publicatie in de Bildtse Post van deze week bestemd. Maar de redacteur vond het kennelijk niet nodig om alles over te nemen en daarom staat er in de krant een verkorte versie. Hier dus nu hele hele verhaal. Op het eerste gezicht zou je het niet zeggen, maar het pand Meinardswei 36 is een rijksmonument. Het pand is op 17 november 1971 ingeschreven in het monumentenregister als woonhuis met zadeldak tegen een forse topgevel met beitelingen langs de zijden. Meinardswei 36 (foto Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.) Het is niet bekend hoe oud dit pand precies is, maar op de kadasterkaarten van 1832 staat het pand al ingetekend. Het pand zelf bestaat dan uit twee kadastrale percelen, een voorgedeelte en een achtergedeelte. De eigenaar van het pand is Douwke Jacobs Meyer, de weduwe van Wytze Sjoerds Bakker. Wytze Sjoerds was bij zijn leven kooltjer (tuinder) en heeft kennelijk goed op de centen gepast om dit huis te kunnen kopen. De volkstellinggegevens van 1830 en 1840 wijzen uit dat de weduwe met haar vier kinderen van respectievelijk 28, 25, 15 en 12 jaar oud er woonden. De oudste zoon is dan schipper. In het achterste gedeelte woonde de 43-jarige weduwe Trijntje Jans Vellinga met haar kinderen waarvan de oudste zoon schoenmaker was. In 1837 vestigde Petrus Lucas Hannema zich als ‘heelmeester en vroedmeester ten plattelande’ in Minnertsga. Hij ging wonen in het pand Meinardswei 36. Hij liet zich op 9 april 1837 dopen in de toen Nederlands Hervormde Kerk, nu Meinardskerk. Op 23 maart 1839 trouwde hij met Luutske, een dochter van de Minnertsgaaster cichoreifabrikant Cornelis Helles Tjessinga en Seerske Dirks Koopmans. Dokter Hannema zal ongetwijfeld een spreekkamer hebben gehad waar hij zijn patiënten kon ontvangen. Er zullen dan ook heel wat gespreken zijn gevoerd tussen dokter en de Minnertsgaaster patiënt over het wel-en-wee van hem of haar. Denkbeeldig ligt er tussen de muren van dit pand enorm stuk geschiedenis over het sociale- en geestelijke leven en de gezondheidstoestand van de Minnertsgaaster bevolking van toen. Hoelang de woning als dokterspraktijk heeft gediend is niet met zekerheid vast te stellen. Rond de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw woonde Klaas van der Weide in het pand. Hij was kassier van de Coöperatieve Boerenleenbank in Minnertsga. Het zou best kunnen zijn dat hij eerst kantoor hield en later is verhuisd naar het nieuwgebouwde bankgebouw aan de Hermanawei. Links Anne Gaukes Reitsma, rechts Pieter Bernardus Winsemius Later komt Meinardswei 36 in eigendom van de familie Reitsma. Anne Gaukes Reitsma en Klaske Oberman hebben er gewoond met hun kinderen Geertje en Gauke. Anne Gaukes Reitsma (1897-1978) was een oomzegger van de in Minnertsga geboren Pieter Bernardus Winsemius (1883-1973) die onder andere een boekje heeft geschreven over de geschiedenis van Minnertsga. Van de beide mannen is een foto bewaard gebleven waarop zij druk met elkaar in gesprek zijn onder het genot van een sigaar.  Uit overlevering is bekend dat de mannen het vaak over de landelijke [...]

10 09, 2016

Directeur in granen en in veel meer (Douwe Elsinga 1916-2011)

2016-09-10T05:41:38+00:0010 september 2016|0 Reacties

Onder deze 'krantenkop' kwam ik het hierna volgende artikel tegen en het leek mij zeker de moeite waard om dat hier op Minnertsga vroeger te plaatsen. Douwe, de man waar het in het artikel overgaat, is op 24 juli 1916 geboren in Minnertsga als zoon van Adam Gerrits Elsinga en Trijntje de Boer. Hij komt uit een gezin van zeven kinderen en was al op jonge leeftijd organist in de toenmalige Nederlands Hervormde Kerk (Meinardskerk). Hij trouwde met Sietske Bierma (1918-2015). De zwart/wit foto's komen uit eigen archief. De kleurenfoto hoort bij het artikel.   Aan de wand boven het orgel hangt een afbeelding van de kerk van Minnertsga. Rechts daarvan een foto van 'zijn' kerkorgel. "Heeft hij de bel wel gehoord?”, zo vraag ik me af. Ik aarzel om opnieuw aan te bellen. Dat lijkt zo gehaast. Bovendien was een afspraak voor dit tijdstip gemaakt.  Maar dan gaat de voordeur van Wingerd 15 in Vroomshoop toch open. "Het lopen gaat allemaal niet meer zo vlug”, verontschuldigt Douwe Elsinga zich. Dat lijkt dan ook het enige wat niet zo goed gaat bij deze helder van geest overkomende hoogbejaarde Vroomshoper. Eind juni vierde hij nog samen met zijn vrouw, kinderen, klein- en achterkleinkinderen dat ze 70 jaar getrouwd waren. Voor de nieuwe burgemeester Cornelis Visser was het zijn eerste bezoek aan inwoners van Twenterand. Vanaf 1957 wonen ze al in Vroomshoop. Nu het lichamelijk bij dit echtpaar minder wordt en de hulp steeds intensiever nodig blijkt, verhuisden ze deze zomer naar ’t Liefferdinck in Den Ham. Douwe Elsinga is een veelzijdig man. Ik werd gevraagd met hem te spreken over zijn verleden bij de coöperatie. De vader van Douwe Elsinga had een landbouwbedrijf in Barradeel, Friesland. De jaren dertig van de vorige eeuw waren slecht. Daarom begon Elsinga als commercieel vertegenwoordiger granen van de landbouwcoöperatie in Franeker. Hij ging de boer op voor gerst, tarwe, haver en erwten. Daana werd hij directeur van een coöperatie in Hoofddorp. Daar was het niet altijd even gemakkelijk. "Om elk dubbeltje liepen de boeren weg.” Door zijn voorganger, die naar de polder ging, werd Elsinga in 1957 gevraagd directeur te worden van de Coöperatie ‘Ons Belang’ in Vroomshoop. Gelijk bij de eerste ontmoeting ("Het waren pittige lui”) leek het goed en werd verhuisd naar Vroomshoop. Elsinga weet nog goed te vertellen hoe hij zijn eerste bestuursvergadering meemaakte in hotel Tebberman. "We zaten rond een potkachel, waar de één na de ander een turf ingooide. Het was een verademing hoe het er hier aan toe ging. Dit in grote tegenstelling tot de vergaderingen in de Haarlemmermeer. Aanvankelijk maakten boeren deel uit van het bestuur. Dat veranderde toen de functies zwaarder werden. Ik kreeg een auto van de zaak en moest de bestuursleden daarom voor een vergadering eerst ophalen van huis. Later kwamen ze zelf met de auto.” Voorsterij vlnr: Trijntje de Boer, Feikje, Riemkje, Adam Elsinga, Jeltje. Achter vlnr: Aukje, Maartje, Gerrit en Douwe. Bij de Vroomshoopse coöperatie ging het eerst om granen [...]

28 08, 2016

Kinderen Bierma op portret

2016-08-28T12:22:57+00:0028 augustus 2016|1 Reactie

In het begin van de jaren ’80 ben ik begonnen met mijn onderzoek naar de familiegeschiedenis van de Zoodsma’s en de Bouma’s. Later kwam daar het onderzoeken van de dorpsgeschiedenis van Minnertsga nog bij. In die tijd heb ik een keer een bezoek gebracht Gerrit Bierma (1911-1983) en zijn vrouw die toen in Heerenveen woonden. Gerrit zijn moeder was Jantje Zoodsma en die Jantje was een zuster Sipke Zoodsma, de ‘pake’ van mijn vrouw. Toen ik daar was kwamen de oude foto’s op tafel. Mijn bezoek heeft Gerrit Bierma toen kennelijk inspiratie gegeven om een verhaal in het Fries te schrijven over een van de foto’s die hij mij toen liet zien. Hij heeft zijn verhaal laten publiceren in de Leeuwarder Courant dat hieronder is overgenomen. Omdat niet iedereen de Friese taal kan lezen ben ik zo vrij geweest om het over te zetten in het Nederlands. Vlnr: Dirkje (1903-1999), Sijtse (1906-1977) en Gerrit (1911-1983). Sietske (1918-2015) was nog niet geboren toen de foto is gemaakt. De nieuwe hoed mocht ook op portret Het was in de zomer van 1914, vakantietijd, voor zover men in die dagen over vrije dagen kon beschikken. Onze muoike Aukje, een niet getrouwde zuster van onze vader, was bij ons te logeren en dan was het altijd groot feest. Zij was ergens in Holland dienstmeid bij, wat men toen zo noemde, grutte lju en kwam een paar keer per jaar terug naar de familie in Minnertsga. Mijn beppe [Red. Dirkje Pieters Bakker (1839-1917)] leefde toen nog. Zo gingen wij zeker een keer per jaar met muioke naar de stad dat dat was op zichzelf al een grote belevenis. Wij reisden dan met de tram en moesten helemaal naar de Mooie Paal toe lopen, maar dat hadden wij er graag voor over. Maar deze keer zouden mijn vader en moeder ook mee en dat was een bijzonder gebeuren., want wij gingen met paard en wagen. Mijn vader mocht het glêzen weintsje en het rijpaard van oom Sipke gebruiken. Oom Sipke had een voermanderij en met wel acht paarden. Dit mooie glazen koetsje noemden wij it trouwweintsje omdat het veel bij trouwerijen werd gebruikt. ’S ochtendsvroeg stonden wij al klaar en konden we haast niet wachten. Toen het dan zover was, kwamen de vrouwen achterin te zitten en de jongens mochten bij vader voorin. Het was goed weer en als het begon te regenen, dan konden wij de voeten onder het leren dekkleed steken. De zweep stond trots in de houder en wij voelden ons verbaasd. Onze vader vertelde allemaal bijzondere dingen van wat wij voorbijkwamen. Toen wij van Berlikum naar Beetgum reden, vertelde hij dat de Beetgumer toren langzaam maar zeker weg zou zakken achter een boerderij met een rieten dak. En dat gebeurde ook! Wij vonden dat vreemd en zeer bijzonder. Links muoike Aukje en rechts beppe Dirkje Bierma-Bakker, de beppe van Gerrit. In Beetgumermolen even aansteken, want het paard moest ook even zijn ontspanning hebben in de Trochreed daar. Na [...]

14 08, 2016

Reacties op foto’s

2016-08-14T13:47:40+00:0014 augustus 2016|0 Reacties

Het is zomertijd en dat is een van de redenen dat ik te weinig aandacht heb besteed aan de website Minnertsga Vroeger. Maar reacties komen er wel binnen en ik ben gewend om daar vrijwel direct op te reageren of er wat mee te doen. Dat is er dus wat bij gebleven. Ik probeer dat nu goed te maken want het is ontzettend belangrijk dat bezoekers van de website mij helpen om bijvoorbeeld de juiste namen bij de personen van foto’s te krijgen. Tijdens een kerkdienst voor de brand van de kerk in 1947.   Naar aanleiding van het vorige artikel over onder andere de foto van de groep dames die in de dierentuin van Emmen op de foto waren gezet, reageerde John Bergsma vanuit Canada. John herkende zijn moeder op de foto waar wij van dachten dat het mevrouw Moolhuizen was. Maar het is dus de vrouw van meester Bergsma. Atze Jan Bergsma was de hoofdmeester van de Christelijke Lagere School in Minnertsga. Zijn vrouw, de moeder van John, heette Antje Jelsma (25-02-1899 Goïngarijp). Het echtpaar kreeg twee kinderen: Baukje en Jan (John). John stuurde mij na een mailwisseling nog een paar prachtige foto’s. Een van de foto’s is gemaakt tijdens een kerkdienst en is genomen voor de grote brand van de kerk. In de ‘bank met het dakje’ zit rechts John zijn vader en voor hem, op de stoel, zit zijn moeder. De mannen en vrouwen zaten vroeger apart in de kerk. Links Jan (John) Bergsma en rechts Chris Schotanus in de 4e klas van de Christelijke Lagere School. Geert Rolf stuurde mij een foto van Haerda-state. Deze woning staat aan de W. Binnemaleane op de hoek met de Sixma van Andlawei. De foto is gemaakt in 1966 toen de familie Rolf uit Amsterdam er woonde. Ik had nog niet eerder een foto van Haerda-state gezien in zo’n mooie open ruimte. Het ziet er nu allemaal heel anders uit. In de beeldbank staan een aantal foto’s van onbekend personen. Op een van de foto’s staat een jonge dame met op de achtergrond een rij huizen. Tine Zijlstra-Jeltema herkende haar moeder in deze dame. Haar moeder, Wietske de Haan, werd geboren in Wier en trouwde later met Hartog Jeltema uit Minnertsga. Het echtpaar kreeg twee kinderen: Tine en Jan. De foto kwam bij Jelle Feenstra vandaan en wij waren erg nieuwsgierig wie de onbekend dame zou zijn. Ik had de foto begin dit jaar op een lezing in Minnertsga laten zien, maar daar was niemand die de dame herkende. Wij zijn tige bliid dat we bij deze foto ook de juiste naam hebben. Wietske de Haan Piet Groeneveld reageerde op de foto van de melkboer Stalling. De man links op de foto is niet Hein Stellingwerf, maar Folkert Stellingwerf de zwager van Jan Stallinga. Frank Meester herkende zijn open en oma, Aize de Roos (1878-1972) en Aardina van Mourik (1878-1939) op een foto in de beeldbank. De foto’s die mij zijn toegestuurd worden [...]

3 07, 2016

Âlde beppes in Emmen, Hegebuorren en Scheltingawei

2016-07-03T09:49:52+00:003 juli 2016|0 Reacties

Deze keer geen verhaal over een bepaald onderwerp maar over een paar verschillende onderwerpen. Er liggen overigens wel een paar verhalen die bijna klaar zijn, maar hier en daar moet ik nog wat uitzoeken. Maar dat blijft er een beetje bij in deze tijd, dat het buiten ook goed vertoeven is. Hegebuorren 46 Deze week stuurde Douwe Bosgra mij een hele mooie foto van zijn geboortehuis aan de Hegebuorren nummer 46. Douwe merkt terecht op in zijn bericht dat er van deze woning en de andere naastgelegen woningen in dit buurtje van de Hegebuorren bijna geen foto’s zijn. De foto is volgens Douwe begin 1969 genomen. De woning stond toen op de nominatie om gesloopt te worden om ruimte te maken voor de doorgang naar de nieuwe straat De Kamp en de Vikarijbuorren. Deze woning maakte toen deel uit van een rijtje van drie. Rechts van deze woning woonden Piet en Berber de Vries met hun gezin en links van de woning de familie Dirksma. De familie Bosgra is op 8 mei 1969 van de Hegebuorren naar de Stasjonstrjitte verhuisd, naar het oude postkantoor. Het oude postkantoor stond leeg omdat de bewoonster, Jetske Vis, in februari 1969 was overleden. Mooi dat Douwe mij deze foto heeft gestuurd. Zo is er weer een stukje van de geschiedenis van Minnertsga zichtbaar geworden. Als er lezers zijn die ook nog foto’s van dit stukje Minnertsga in hun bezit hebben; dan zou ik dat graag willen weten. Dan kunnen die foto’s ook een plaats krijgen op Minnertsga vroeger.   Van Maryole de Beer kreeg ik een vraag of ik ook kon vertellen in welk jaar het pand Scheltingawei 1 is gebouwd. Op de kadastrale kaart uit 1889 is te zien dat op het perceel 405 nog geen bebouwing is. Op een kaart in de topografische atlas van 1926 – 1936 lijkt het erop dat er bebouwing staat. En dat komt volgens mij ook wel overeen met een foto die ik heb en die van de toren afgenomen is. Met het vergrootglas erboven lijkt het of de betreffende woning door de bomen heen kiepert. Die foto is vlak voor de WOII gemaakt. De woning is dus gebouwd tussen periode tussen 1926 en 1940. Situatie 1889 Een onderzoek bij het Kadaster zal concreter informatie opleveren. Op de website Friesland op de kaart is heel mooi te zien hoe oude topografische kaarten over het de huidige Google luchtfoto’s zijn gelegd. Dat geeft een mooi beeld van de veranderingen in de tijd. Zie bijvoorbeeld: http://www.frieslandopdekaart.nl/kaarten/googlemaps/154/   Al een hele tijd ben ik in het bezit van een foto van een groep âlde beppes die een bezoek brachten aan de dierentuin in Emmen. Het is een prachtige foto en al die beppes staan en zitten er maar parmantig voor. Er waren al een aantal namen bekend, maar er ontbraken ook nog een paar. Ik had een hele tijd terug een kopie van de foto naar muoike Trijntje Zwart-Post gestuurd met de vraag of muoike ook [...]

Ga naar de bovenkant