22 01, 2017

Foto’s Muller – Wetterauw – Hibma

2017-02-18T06:29:57+00:0022 januari 2017|5 Reacties

Van de familie Muller en Mulder had ik al eens wat familiegegevens bij elkaar gezocht om ook die familie en de onderlinge familiebanden in beeld te brengen. Bij het uitzoeken kwam ik ook de namen van Jacob (Jabik) Muller en Heintje tegen. Wij woonden vroeger aan de noordzijde van de Meinardskerk naast Loepke en Wiepkje Visser-Posthumus en daarnaast woonde toen ‘âlde Heintsje’ zoals zij door mijn ouders werd genoemd. Jabik Muller en Heintje Hibma De naam âlde Heintsje werd regelmatig uitgesproken bij ons thuis en bij de buren. Ik kan mij herinneren dat ik als bûkemantsje wel een paar keer met mijn moeder bij âlde Heintsje in de woonkamer ben geweest. Daarom had ik ook wel een beeld van haar in mijn gedachten maar ik was van haar nog geen foto’s tegengekomen. Dat veranderde een paar weken geleden toen Neno Plat uit Minnertsga mijn een paar prachtige foto’s toestuurde van de familie Muller. Bij de foto’s zaten ook een paar waar âlde Heintsje op staat en zelfs ook nog een foto waar zij met haar man op staat die ik overigens niet gekend heb omdat die al in 1945 was overleden. Omdat ik mij zoveel bij het uitzoeken van de families zoveel mogelijk beperk tot de Minnertsgaasters die er zijn geboren en/of overleden of die er gewoond hebben, zijn de families niet helemaal compleet. Sommige families hebben nog een heel voor- en nageslacht dat dan eigenlijk buiten de kaders valt van Minnertsga vroeger. Dat is ook het geval met de familie Muller, die zoals het nu lijkt, voor 1862 nog niet in Minnertsga voorkomt. We beginnen daarom bij Johannes Hendriks Muller die op 8 maart 1850 in Oosterbierum is geboren. Hij trouwde 20-jarige leeftijd op 29 oktober 1870 met de toen 21-jarige Jetske Johannes, dochter van Johannes Jacobus Schotanus en Tietje Kornelis Brok. Het echtpaar kwam in Minnertsga te wonen waar zij vier kinderen kregen (tekst n.a.v. reactie Ettie de jong aangepast). De oudste, Hendrik (1871-1953) trouwde met Sijbrigje Wetterauw (1871-1949). Zij kregen twee kinderen: Pietje (1904-1984) en Johannes (1910-1990). Van Hendrik Muller en Sijbrigje Wetterauw zat ook een foto die ik van Neno Plat kreeg. Midden foto: hoekwoning waar Jabik en Heintje woonden Het vierde kind uit het huwelijk van Johannes Hendriks Muller en Jetske Johannes Schotanus was Jacob (1876-1945). Hij is geboren en overleden in Minnertsga. Hij trad op 41-jarige leeftijd in het huwelijk met de toen 29-jarige Heintje Hibma (1889-1982). Voor zover mij bekend hebben zij geen kinderen gehad. Jacob (Jabik) en Heintje woonden in het hoekhuis van het rijtje eenkamer woningen aan de noordzijde van de Meinardskerk. Het was de eerste woning na de kapperszaak van Goffe Jensma. De foto waar Jabik en Heintje beide op staan is gemaakt voor het zijraam van de woning. Dit was overigens de enige woning met een zijraam. Daarnaast woonden Loepke Visser en Wiepkje Posthumus, dan Lieuwkje Meijer die haar woning een aantal jaren aan mijn ouders had verhuurd en daarnaast woonden Johanna Vis en Fokje [...]

7 01, 2017

Boerderij aan de Kromme Leane: Jelte-pleats of Eksterlust en bewoners

2017-01-28T09:39:54+00:007 januari 2017|0 Reacties

Om de feiten en/of gebeurtenissen beter te kunnen begrijpen is het makkelijker als die kunnen worden geplaatst in een entourage die met het oog nog waarneembaar zijn. Helaas, van deze boerderij is niets meer boven de grond waarneembaar en daardoor is het wat lastiger om een beeld te krijgen van de boerenplaats. Door de tand destijds is het laatste restant, het woonhuis, eind jaren 1970 uiteindelijk geheel afgebroken. De exacte plaats is echter nog wel te herkennen. Op de Kromme Leane, halverwege aan de noordkant van de weg, stond vroeger deze boerderij. Aan het eind van deze doodlopende weg is de Grienedyk. In het jaar 1640 staat de boerderij geregistreerd in het stemkohier als stemgerechtigde plaats nummer 38 en staat dan op naam van de erven van de heer Starkenburgh. Het recht om te stemmen was afhankelijk van het bezit dat men had in onroerende goederen. Zo had ook de heer Starkenburgh als eigenaar van deze boerderij met de bijbehorende landerijen het recht om te stemmen voor de Staatkundige ambten en binnen het dorp voor de kerkelijke ambten. Het bepalen van welke dominee werd beroepen en het benoemen van de kerkvoogden bijvoorbeeld; was dus een zaak voor een selecte groep zeer vermogende mensen. Vaak waren dit mensen die niets met het dorp hadden te maken en die door vererving bezittingen kregen in dorpen zoals Minnertsga. Een eerlijke manier van kiezen, via dit stemrecht, was het zeker niet. De boerderij werd in 1640 gehuurd door Claes Hiddes. Later is de boerderij in andere handen overgegaan. In 1700 is een zekere Westerhuys eigenaar. Huurder is dan Hidde Claesens die wellicht een zoon van de vorige huurder. De boerderij met de bijbehorende landerijen is dan 83 pondemaat groot en was daarmee een middelgrote boerderij in de omgeving van Minnertsga. Het is mogelijk dat de boerderij voor 1800 eigendom is geweest van de grietman Jan van Echten. Hij was grietman van de oude grietenij (gemeente) Barradeel en woonde op Klein Hermana. Baron Jan van Echten had veel bezittingen in en om het dorp en in de rest van de grietenij. Het bezit van meerdere stemplaatsen heeft hem in staat gesteld om grietman te worden en vooral te blijven. Op deze manier kon ook het ambt van grietman worden doorgegeven aan een familielid zonder dat de overige burgers van het dorp er ook maar enige invloed op kon uitoefenen. Via de dochter van Jan van Echten kwam de boerderij via vererving in handen van baron Carel Emilius Collot d’ Escury. Hij was met haar getrouwd en kreeg na het overlijden van zijn schoonvader het grietmanschap over de grietenij Barradeel toe bedeeld. Detail akte memorie zoon van Jelte Melles Kuiper Op 21 februari 1806 staat in de Leeuwarder Courant een advertentie van Collot d’ Escury waarin hij een aanbesteding bekend maakt voor het afbreken van twee boerderijen. Dat deze boerderij een van de twee is geweest is vrij aannemelijk. Het is bekend dat na afbraak van boerderijen er dikwijls een type Stelpboerderij voor in [...]

30 12, 2016

Simon Harmani, garagehouder aan de Meinardswei

2017-01-14T19:46:01+00:0030 december 2016|1 Reactie

Eind 2014 kreeg ik bij het Bildts Documentatiecentrum een stapeltje oude Agfa negatieven in handen die waren ingebracht. “Wat moet je hiermee?”, was de vraag. Zo te zien waren de negatieven flink beschadigd maar toch waren er wel beelden te herkennen als je de negatieven tegen het licht hield. Het maakte mij nieuwsgierig omdat er ook nogal wat mensen op stonden. Ik heb de negatieven toen meegenomen en gescand om er een positief beeld van te maken. Na wat fotobewerking kwamen er over het algemeen aardige beelden te voorschijn. De foto’s heb ik toen in de beeldbank van Minnertsga vroeger gezet met de bedoeling dat anderen ons konden helpen om namen bij de personen op de foto’s te krijgen of aan te geven waar sommige foto’s zijn gemaakt. Dat is aardig gelukt. Een aantal negatieven hebben betrekking op familieleden van Willem Jetze Hogerhuis en Tjitske Haima die op 29 mei 1941 in het huwelijk zijn getreden. Daarmee hebben die negatieven in ieder geval meer waarde gekregen. Maar er blijven nog een aantal onbekende foto’s over. Tot deze week, toen Klaas Struiksma reageerde op twee onbekende foto’s. Op de ene foto staat een man naast een auto waarvan hij de motorkap open heeft. Het lijkt erop dat hij verstand van auto’s heeft en ziet er uit als een monteur. Het kenteken is duidelijk te herkennen. Ik had bij de onbekende foto gezet dat het kenteken van de auto was afgegeven aan Simon Harmani in Minnertsga. Klaas reageerde met de mededeling dat volgens hem de foto was gemaakt achter de garage aan de Meinardswei waar Swierstra vroeger zijn bedrijf had. Op de achtergrond van de foto is de woning te zien waar Goffe en Annie Elsinga hebben gewoond en later Harm en Djoke de Vries. En warempel . . . . de uitbouw aan die woning is nu nog duidelijk te herkennen als de erker op de foto van Google View. Simon Harmani had inderdaad een garage aan de Meinardswei. Hij heeft zich daar in 1929 gevestigd. De auto’s kwamen in opkomst en werden ook te huur aangeboden. Simon zal er ook een of meer hebben gehad. Hij had ook een benzinepomp bij zijn garage en verkocht benzine van Mobiloil. Simon is geboren op 26 februari 1903 in Winsum (gemeente Loppersum). Hij trouwde op 26-jarige leeftijd met de in Minnertsga geboren en toen 23-jarige Dieuwke, dochter van Anne Vogel en Sijtske de Vries. Het huwelijk werd voltrokken op 30 mei 1929, het jaar dat hij zich als garagehouder in Minnertsga heeft gevestigd. Op een oude ansichtkaart staan twee auto’s voor de garage van Simon Harmani. Door de ansichtkaart flink uit te vergroten, zie ik dat voorste auto wel heel veel lijkt op de auto waarvan Simon de motorkap open heeft. Het zonnescherm boven het voorraam is ook duidelijk te zien op de voorste auto die voor de garage staat. Nog geen 10 jaar later vertrekken Simon Harmani en Dieuwke Vogel met hun drie kinderen: Pieter, Trijntje en Klaas naar Huizum. Hoe het [...]

28 12, 2016

Foto’s: laatste bietenschip vaart haven uit

2017-02-21T07:04:34+00:0028 december 2016|0 Reacties

[vc_row][vc_column][vc_column_text]Eind september lagen de eerste suikerbieten op opslagplaatsen te wachten voor vervoer naar de suikerfabriek. Een teken dat de suikerbietencampagne is begonnen en dat de weer volop suikerbieten worden gerooid. Dat rooien was vroeger een heel arbeidsintensief en zwaar werk. Op YouTube staat een mooi filmpje over de suikerbietenoogst en de verwerking de suikerbieten in de fabriek.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/2"][image_frame url="4805"][/vc_column][vc_column width="1/2"][image_frame url="4806"][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]Als eenmaal de bieten gerooid waren moesten deze nog naar de fabriek worden vervoerd. Vanuit Minnertsga, en vele andere plaatsen, werden de bieten hoofdzakelijk per schip vervoerd. Van Jehannes Jensma kreeg ik onlangs een aantal foto’s die zijn vader Goffe heeft gemaakt toen het laatste (bieten)schip uit Minnertsga vertrok. Daarna is een groot deel van de haven gedempt want het was een stinkend stuk water geworden waar het gemeentelijk riool ook op uitkwam. In 1974 stond er niet eens zo veel water meer in de haven, het was hoofdzakelijk stinkende bagger. Met een leeg schip ging het nog relatief makkelijk om in de haven te komen, maar eenmaal geladen met suikerbieten dan werd door de scheepsschroef de bagger flink in beweging gebracht en was het pot stinkende blauwe drek in de haven.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/2"][image_frame url="4808"][/vc_column][vc_column width="1/2"][image_frame url="4809"][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]Een van de bekendste schippers die vanuit Minnertsga suikerbieten vervoerden, waren de onder andere de gebroeders Keuning uit Tzummarum. Coenraad Keuning schreef over zijn laatste rit vanuit Minnertsga het volgende: “Wanneer ik dit schrijf kan de Minnertsgaaster vaart afgesloten worden. Wij hebben de laatste lading bieten ingenomen. Het schip ligt gereed te vertrekken. Bij het wegvaren kijkt men onwillekeurig nog een paas keer om. Immers, het is voor het laatst. Nimmer zal er weer een schip in de haven van Minnertsga meren. Nu hoeft men daar niet zo lang bij stil te staan, want de vaart daar ter plaatste was toch de laatste jaren al niet zo best meer. Zij die daar wat aan hadden kunnen doen, hebben zich er niet zo druk om gemaakt. Dat is wel jammer want veel bieten zijn er geladen door de heren Talsma en De Groot. En toch zal er in de toekomende tijd wat moeten gebeuren anders zal over enkele jaren ook geen afwatering meer zijn. Hiermee nemen we afscheid.” Tiden hawwe tiden.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/2"][image_frame url="4810"][/vc_column][vc_column width="1/2"][image_frame url="4811"][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/2"][image_frame url="4813"][/vc_column][vc_column width="1/2"][image_frame url="4816"][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text] Hier lag eens de oude haven. Met dank aan Jehannes Jensma (foto's) en Dooitze Zwart (boek Tiden hawwe tiden). NB. Foto's van Jehannes Jensma staan ook in de beeldbank (zoekterm: suikerbieten).[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]

21 12, 2016

Boerderij Groot Lammema, Hoarnestreek 9

2017-01-05T11:10:54+00:0021 december 2016|5 Reacties

Van een goede kennis, die zich voornamelijk bezighoudt met de historie van de landbouw, kreeg ik een artikel toegeschoven uit het Friesch Landbouwblad van 15 februari 1952. Het is een vrij technisch verhaal over de herbouwde boerderij Groot Lammema, Hoarnestreek 9. Deze boerderij werd in de nacht van zaterdag 26 op zondag 27 juli 1947 totaal door brand verwoest. Het dorp was toen nog aan het bijkomen van de grote kerkbrand die bijna twee maand eerder had plaatsgevonden. Onderstaand artikel is nog een oude spelling van het Fries met enkele woorden die tegenwoordig niet meer gebruikt worden. Ter informatie: de schrijver van het artikel, G.A.J. Bouma, is geen familie van de beheerder van deze website.   Groot Lammema (Google View 2010)   In treflik nije pleats Al wer in pear jier forlyn is der ûnder Minnertsgea in moaije nije pleats mei foarein en hals ré kommen: de state Great Lammema. De pleats stiet oan it begjin fan de Hounestreek. Sa hjit de wei dy ‘t op healwei tusken de bjirmen en sédyk nei Harns ta rint en inkele kilometers noardlik fan Minnertsgea begjint. Yn de iepen lânsdouwe mei fiere kimen fan de Fryske bouhoeke falt de kloeke pleats binammen út it westen wei tige yn it each. Dat komt der ek fan dat it hoarnleger tige heech leit. De âlde state Great Lammema wie eat bysûnders. It moat in lange en en wichtige skiednis hwan hawwe. It binhûs fan de âlde pleats wie great. Foar 1876 wiene der 13 keamers yn. Dernei is in part fan de foarein ôfbrutsen, mar ek hwat der oerbleaun wie koe jitte munsterje. Der wiene jitte yn de ‘seal’, de ‘siktery’ en de ‘griene keamer’. Van den Akker biskriuwt der ien en oar fan yn syn boek “Van de mond der Oude Middelsee”. Ek de skuorre en it bûthús fan de âlde pleats wiene great en rom. Dizze âlde huizinge baernde yn 1948 [moet zijn 1947] ôf. Nei de brân hat de eigner Mr. N.J. van Aalst to Rotterdam de opdracht jown in pleats to bouwen dy’t de âlde weardich forfange koe. De Boumasters A. Baart en P. Niesten to Ljouwert binne yn dit stribjen tige slagge. De nije pleats is sawol kwat it ynwindige as hwat it oansjen oanbilanget tige goed útfallen. Foar de biwenner, de hear K. van der Schaar, bitsjut de nije pleats in hiele forbettering en hy is der dan ek wakker wiis mei. Skuorre De skuorre is 21 m breed en 33,75 m lang. De naed leit op 13,85 m. It is in greate skuorre. De sydgevels binnen 2,50 m heech. De eftergevel 4,10 m. De ynhâld fan dizze royale skuorre is 5530 m3. Op in great bidriuw dêr’t sa’n 200 pounsmiet lân (74 ha) by brûkt wurdt is ek forlet fan in goede huizinge. It is in boupleats. Der is mar likernôch 27 pounsmiet greide by. It bûthús leit oerdwers foar yn skuorre tsjin de súdgevel. Der kinne 16 kij opset wurde. It bûthús is in saneamd [...]

Ga naar de bovenkant