ALE ALES BAKKER, bakker, Jacobijn, inquisiteur, bakker (door Sjoerd Schaaf)

2020-11-18T14:50:16+00:0028 augustus, 2020|1 Reactie

Hoe komt een bakker uit een Fries dorp plotseling in de grote politiek terecht en waarom wordt hij daarna van de ene dag op de andere weer bakker? Ale Ales Bakker (1745 – 1807), bakker uit Minnertsga, klimt in de beginjaren van de Bataafse Republiek op tot belangrijke functies in de plaatselijke, provinciale en landelijke politiek. Even plotseling als hij van bakker politicus wordt, wordt hij van politicus weer bakker. In de Bataafse Republiek kunnen, voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis,  ‘homines novi’ (nieuwe mannen) politiek carrière maken. Hoe dit hun leven volkomen verandert, beheerst en (vaak) frustreert, wordt geïllustreerd aan het levensverhaal van Ale Bakker. Links rood omlijnd het pand waar Ale Ales Bakker zijn bakkerij had. Tot eind 2019 was het nog steeds een bakkerij. (foto omstreeks 1900) Ale wordt in de nacht van 18 op 19 maart 1745 geboren in Minnertsga in de grietenij Barradeel als jongste zoon van Ale Jelles Bakker en Saakje Wouters. Hij wordt op 27 april 1745 gedoopt in de  Nederduits Gereformeerde kerk. Vader Ale is bakker aan de Tsjillen in Minnertsga. De bakkerij is geen eigen bezit maar van de plaatselijke diaconie. Het gezin wordt omschreven als ‘weinig gegoed’. Zoon Ale volgt zijn vader op als bakker. Als hij twintig jaar is, trouwt hij op 9 februari 1766 in Minnertsga met de boerendochter Trijntje Jans, afkomstig uit Wijnaldum. Hun huwelijk blijft kinderloos. Als de Fransen, samen met gevluchte patriotten, in 1795 Nederland binnenvallen en  stadhouder Willem V verjagen, begint Ales politieke loopbaan. Van februari 1795 tot juni 1798 is hij actief in de plaatselijke, provinciale en landelijke politiek. Ale overlijdt op 23 september 1807 in Minnertsga op 62-jarige leeftijd. Zijn weduwe Trijntje betreurt zijn heengaan op 3 oktober van dat jaar in een overlijdensbericht in de Leeuwarder Courant: ‘Alle die zijn caracter kenden zullen met mij mijn verlies betreuren’. Toch zal niet iedereen het overlijden van Ale Ales Bakker betreurd hebben. Hij heeft namelijk tijdens zijn politieke carrière vele vijanden gemaakt. De bakker aan het werk. Detail van tekening gemaakt door Anton Pieck. ALE, DE BAKKER In de tweede helft van de achttiende eeuw woedt een felle strijd tussen de patriotten en de prinsgezinden. De Republiek verkeert in een politieke, financieel-economische, militaire en morele crisis en de patriotten houden stadhouder Willem V hiervoor verantwoordelijk. Zij streven naar democratisering van de samenleving en richten gewapende vrijkorpsen op. In 1787 ontwikkelt zich een revolutionaire situatie. De stadhouder trekt zich terug in Nijmegen maar wordt weer op zijn zetel in Den Haag geholpen door zijn zwager Frederik Willem II, koning van Pruisen. Deze stuurt een groot leger naar de Republiek. De patriottische vrijkorpsen vormen hiervoor geen enkele partij. Veel patriotten vluchten, het merendeel naar Frankrijk. Er zijn geen aanwijzingen dat Ale bij de gebeurtenissen van 1787 betrokken is geweest. Hij is ook niet als balling naar Frankrijk gevlucht. Maar in 1795 blijkt Ale zich tot de patriottische zaak bekend te hebben. Of misschien is hij er wel toe bekeerd. Minnertsga Lees meer