Onlangs kreeg ik een knipsel over de nieuwe pensioenuitkering voor de landarbeiders. Maar nu met een paar prachtige foto’s erbij waardoor het weer een mooie aanvulling is voor het digitale archief van Minnertsga. Als ik het gebruikte lettertype bekijk dan denk ik dat het een artikel is uit het weekblad De Spiegel. Dat was een weekblad van christelijke grondslag dat vanaf 1906 werd uitgegeven. Dit artikel is uit november 1949. Op 31 januari 2015 heb ik een verhaal geplaatst met de titel: Eerste uitkering weduwen- en wezenpensioen aan T. Visbeek-Vrieswijk. Dat speelde zich af op 8 november 1949 en gaat dus over dezelfde aangelegenheid. Onderstaand het artikel dat is overgenomen van het knipsel uit De Spiegel.

Gepensioneerde W. Wiersma die nog lang niet aan het einde van zijn werkkracht is.

In het hart van Friesland akkerbouwgebied vond deze dagen een onvermoeide, hardnekkige strijd van meer dan een halve eeuw een heerlijke bekroning. Velen onder onze oudere lezers zullen zich de treurige toestand nog herinneren, waarin zich, omstreeks de eeuwwisseling, herinneren landbouwersgezinnen bevonden. Het was geen zeldzaamheid, dat een landarbeider der Zaterdags, na een onmenselijk lange werkweek van 60 en meer uren, thuiskwam met een weekloon van nog geen zes gulden. Jongens van 10, meermalen zelfs 9 jaar, werden van school genomen om landarbeid te verrichten, tegen een beloning van 2cent per uur. Werkdagen van 12 uren waren voor deze kinderen gewoon. Het was echter bittere noodzaak. Hoe kon, zelf in de “goedkope” tijd, een gezin met vijf of zes kinderen, rondkomen van zes gulden per week? Geen wonder was het dan ook, dat herhaaldelijk stakingen uitbraken, waarvan de meeste weinig of geen resultaat opleverden. Langzamerhand echte begonnen de arbeiders de noodzakelijkheid van een krachtige organisatie in te zien en het is de Nederlands Landarbeidersbond geweest, die voor deze mensen een belangrijke lotsverbetering heeft weten te bevechten.

Een van de eisen der arbeiders was het verkrijgen van een recht op pensioen op 65-jarige leeftijd. Ook hiervoor is strijd gevoerd, doch door taai volhouden en beter begrip bij de boeren is het er eindelijk toch van gekomen. Op 1 mei 1947 trad het Landbouwpensioenfonds in werking en dezer dagen konden dan eindelijk de eerste pensioenen aan oude landarbeiders en weduwen van overleden arbeiders worden uitbetaald, met terugwerkende kracht tot genoemde datum. Deze uitbetaling geschiedde aan 19 arbeiders en 3 weduwen en de bedragen, welke werden uitgekeerd, varieerden van ƒ 175,39 tot ƒ 811,27.

Siebren Faber verdient er nog graag een stuivertje bij

Kunt u zich voorstellen, lezer, welk een vreugde er in deze dagen in deze gezinnen heerst? Verschillende van de gepensioneerden werken nog op het land, “omdat de tijden zo duur zijn”. Wat zij daarmee verdienen, wordt hun door het Pensioenfonds niet gekort. “En och, mijnheer,” zei ons een hunner, die we in Minnertsga opzochten: “eigenlijk voel ik me nog te fit, om een gehele dag met nietsdoen thuis te zitten. Ik heb nooit anders gedaan dan werken; een paar jaartjes langer komt er ook niet op aan”.

Ja, het zijn stoere kerels, die oude “bodders” van de Friese klei, al zijn hun ruggen ook langzamerhand gekromd. Zij hebben thans weer nieuw moed gekregen, omdat zij in het vervolg kunnen rekenen op hun uitkering uit het Pensioenfonds, zes gulden per week. En daarom verbaast het ons zo, dar er in Friesland nog enkele duizenden landarbeiders zijn, die zich niet bij het Pensioenfonds wensen aan te sluiten, het althans tot nu toe nog niet hebben gedaan. Ruim 15000 zijn zo verstandig geweest, dit wel te doen. Thans kan het nog vrijwillig geschieden; eerlang echter zullen de afzijdig geblevenen zich toch gedwongen moeten laten inschrijven.

De eerste landarbeiders-pensioenen in Friesland zijn uitbetaald. Van harte hopen we, dat de gepensioneerden er nog lange jaren van mogen profiteren en na hen nog vele anderen.

Vragen:

  • Wie heeft aanvullende informatie over de personen op de foto’s?
  • Wie waren dit?

Ook wij komen dadelijk aan de beurt. Eerst nog even een rokertje. Rechts: Een appeltje voor de dorst in de komende winter. De echtgenote van een gepensioneerde laat haar “meevallertje” door de kassier van de Boerenleenbank te Minnertsga op haar tegoed bijschrijven.