Historische Dag WAADHOEKE
11
05, 2025
22
02, 2025
Brievengaarder Oeno van der Laan (1850-1912)
In 2005 zijn van alle grafzerken op het kerkhof foto’s gemaakt en eigenlijk zouden we dat na twintig jaar weer eens moeten doen. Wellicht een mooie klus deze zomer. De foto’s die in 2005 zijn gemaakt staan in het online stamboomprogramma en zijn gekoppeld aan de betreffende familiegegevens van de overledene. Op een aantal grafzerken staat ook de functie van de overledene vermeld, maar dat zijn meestal ‘ belangrijke’ personen geweest zoals burgemeesters, predikanten en rechters. In een enkel geval staat het beroep/functie van een eenvoudige burger op de grafzerk vermeld. En dat is het geval met de grafzerk van Oeno van der Laan, daarop staat: ‘ in leven brievengaarder’ . Wie was Oeno van der Laan? Van der Laan is een familienaam die bijna niet voorkomt in Minnertsga en al helemaal niet de voornaam Oeno. In mijn eigen collectie familiegegevens had ik deze persoon wel geregistreerd met een krantenknipsel van een overlijdensadvertentie uit 1890. Dat is de overlijdensadvertentie van zijn vrouw Hillichien Groenier. Merkwaardig, want op de grafzerk staat dat Willemina Groenier de echtgenoot was van Oeno. Omdat ik niet over de volledige familiegegevens van deze mensen beschikte, heb ik die toch maar verzameld om een beter beeld te krijgen van deze brievengaarder en zijn familie. Brievengaarder Eerst even wat over de brievengaarder; wat was dat voor iemand? De brievengaarder was als beheerder van een hulppostkantoor (vaak aan huis) verantwoordelijk voor de inzameling en eerste distributie van brieven en andere poststukken. De aflevering van de stukken werd gedaan door de briefbesteller, later de postbode. Het was in die tijd een ambtelijke functie. Het inzamelen van te verzenden post was vroeger aanvankelijk geen dagtaak en de functie van brievengaarder werd dan ook meestal gecombineerd met een ander beroep. Pas tegen het eind van de 19e eeuw nam het briefverkeer zodanig toe dat er ook brievengaarders waren zonder extra inkomsten. Het is niet met zekerheid te zeggen, maar het zou wel eens kunnen zijn dat Oeno van der Laan de eerste postkantoorhouder was in Minnertsga. Oeno van der Laan was een Groninger van afkomst. Hij is geboren op 18 maart 1850 in Wildervank. In juni 1880 trouwde hij in Wildervank met Hillechien Groenier die ook in Wildervank is geboren. Op 30 september 1890 komt Hillechien te overlijden en Oeno plaatst daarom een overlijdensadvertentie in de Leeuwarder Courant. Daaruit blijkt niet dat het echtpaar kinderen had. Voor de zekerheid heb ik in de openbare registers naar kinderen gezocht, maar niets gevonden. Althans, niet van Oeno en Hillechien. Twee jaar na het overlijden van zijn vrouw, trouwde hij voor de tweede keer, nu met Willemina Groenier, een zuster van zijn eerste vrouw zo blijkt uit de trouwakte. Oeno en Willemina treden op 7 januari 1892 in de gemeente Barradeel (Sexbierum) in het huwelijk. In datzelfde jaar in november wordt er een zoontje geboren; Hendrik Jan. Deze jongen groeide op in Minnertsga en kon kennelijk goed leren. Hij werd later assistent [...]
21
12, 2024
Pand voormalig café De Hoeke
Onlangs liet Dooitze Zwart mij een afbeelding zien ‘van de akte van vergunning voor den verkoop van sterken drank in het klein’. Deze vergunning had betrekking op een voorganger van het café De Hoeke op de hoek Meinardswei – Stasjonstrjitte en staat op naam van Kornelis de Vries uit Berlikum. Maar in de marge staan nog vier opvolgende uitbaters van dit café. Zoiets maakt je weer nieuwsgierig en dan vraag je je af hoelang was dit pand al een café en wie waren de uitbaters? Dus nemen we een duik in het verleden van dit pand om de geschiedenis vast te leggen. Detail van de vergunning. In zijn geheel te zien in de collectiebank www.minnertsgavroeger.nl Op de kadastralekaart van 1832 staat op de hiervoor bedoelde locatie een pand met daar achter een perceel wat beschreven is als boomgaard. De eigenaar van deze beide percelen is Albert IJpes de Haan (1768-1845). Hij staat als snikschipper te boek en is eigenaar van een snik- en veerschip die vanuit Minnertsga een beurtvaart onderhoudt op Leeuwarden, Franeker, Harlingen en terug. Op zich is het niet vreemd dat hij eigenaar is van dit pand want op de hoek voor het pand ligt de vaart die vanuit de dorpskom in verbinding staat met de vaart richting Tzummarum. Detail kadastrale kaart 1832, binnen de rode cirkel het hoekpand later café De Hoeke. Albert is getrouwd met Hijke Sijbes en samen hebben zij zes kinderen gekregen. Albert is in Beetgum geboren in een waarschijnlijk zeer behoeftig gezin. Zijn ouders werden onderhouden door de armvoogden van Berlikum. Wanneer Albert en Hijke de woning in Minnertsga hebben betrokken is niet bekend, maar als in 1820 hun een na jongste zoon komt te overlijden dan is dat in het huis met nummer 5 wat overeenkomt met deze woning op de hoek. Van Hijke heb ik geen concrete gegevens kunnen vinden maar zij moet voor november 1814 zijn overleden want in die maand trouwt Albert met de van Balk afkomstige dienstmeid Eelkje (IJlk) Simons de Boer. Kennelijk boterde het goed tussen die twee want het was een ‘moetje’ toen Eelkje op 13 november 1814 bij Albert in de ‘huwelijkssnik’ stapte. Ruim een maand later wordt hun eerste kindje geboren. Daarna laat Eelkje aan nog vijf kinderen het levenslicht zien. Twee overlijden op jonge leeftijd in het huis op de hoek. Wederom slaat het noodlot toe in Albert zijn tweede huwelijk als Eelkje op 36-jarige leeftijd komt te overlijden en Albert met een huis vol kinderen achterblijft. Albert zijn jongste dochter Hijke uit het eerste huwelijk is waarschijnlijk degene die het huishouden, wellicht noodgedwongen, na het overlijden van haar stiefmoeder overneemt. Op 22-jarige leeftijd trouwt zij vlak voor de kerstdagen in 1832 met de van Holwerd afkomstige Klaas de Vries. Tussen 1833 en 1847 worden zes kinderen geboren. Waarschijnlijk dat het gezin bij Hijke haar vader inwoonde en dat dit begin 1840 officieel werd bekrachtig met een huurcontract met een looptijd van tien jaar. Klaas en Hijke worden huurder van [...]
30
10, 2024
Dorpskrant een halve eeuw jong!
Het is dit jaar vijftig jaar geleden dat de eerste gestencilde dorpskrant in mei 1974 verscheen. Sinds het uitkomen van nummer 1 van jaargang 1 ruim vijftig jaar geleden, is er heel wat veranderd in het dorp. Een mooi moment om even bij stil te staan en het tijdperk van Nijs út eigen doarp de revue te laten passeren. Het initiatief om een dorpskrant in het leven te roepen kwam van het bestuur van de Vereniging Plaatselijk Belang Minnertsga e.o., nadat het gemeenteblad “Barradiel Meiinoar Ien” ter ziele was gegaan. De voorbereidingen bestonden uit het vormen van een redactie, het benaderen van verenigingen, medewerkers voor het maken van de dorpskrant en de middenstand om te adverteren en daarmee de drukkosten te dekken. De naam Nijs út eigen doarp is in die vijftig jaar nooit veranderd. Het blad kwam tot 2017 zes keer per jaar uit. Daarna vijf keer. Om te laten zien wat er allemaal is veranderd in Minertsga qua middenstand in die vijftig jaar, noem ik de adverteerders in de uitgave van mei 1974:Bouwbedrijf Bloembergen, Woninginrichting Bosma en Zn., Rijwiel en Bromfietsen J. Reitsma, Slagerij M.K. Bonnema, Bakkerij P.A. Plat, Smederij Foppe Post, Autorijschool J. Haarsma, Schildersbedrijf Fa. O. Terpstra en Zn, Café J.J. Dijkstra, Haarsma’s Sigarenmagazijn, Vivo J. Bloem, Sigarenmagazijn-speciaalzaak sinds 1924 G. Jensma, Zuivelhandel Sj. Wiersma en Zn., Woninginrichting en 4=6 R.R. Post, Autobedrijf Swierstra, Groothandel Fa. S. Holwerda en Zn., Verzekeringen C. Snijder, Kledingzaak Fa. Chr. Schotanus, Loonbedrijf A.J. Joostema, Zaaihandel Firma P.K. Hamer, Bakkerij F. Feenstra, Loonbedrijf Bekius, SRV-zuivelservice J. Stallinga, Van Dijk’s Bazaar, Levensmiddelen A. Meersma, VéGé D. Kuipers, Verzekeringen J. De Schiffart, Groentehandel Abe Vogel, Transport Joostema en Wijngaarden, Kraanbedrijf Cor Nagel, Elektrobedrijf Firma Kerlien-Hengst, Garagebedrijf Kerlien, Loon- en Sproeibedrijf H. A. Joostema, Rabobank. De bedrijven, die in 1974 in het blad adverteerden en in 2024 nog, zijn: Handel- en transportbedrijf Fa. Holwerda en Zoon, Loonbedrijf Joostema en Loonbedrijf Bekius. De redactieleden van het eerste uur waren: Jetze Wiersma (Collot d’Escurystrjitte 5), Bindert de Jong (Ferniawei 1a), N.A. van der Kolk (Sixma van Andlawei 25) en Alfred (Fred) Brandsma (Collot d’Escurystrjitte 34). In het eerste nummer gingen bepaalde zaken niet helemaal goed zodat in het tweede nummer werd beschreven, wat de taken van de redactieleden waren. De Jong had als taak het verzamelen van de kopij; Wiersma stond voor de opmaak, afwerking en verslag gemeenteraad. De organisatie van het bindwerk was voor Van der Kolk en Brandsma deed later de Burgelijke Stand. In 1975 kwam G. Terpstra-Lemstra van de Kamp 8 de redactie versterken. Verdere verloop redaktie per tien jaar: 1980: W. Miedema-Greydanus, Jetze Wiersma, Bindert de Jong, Fred Brandsma, S. Lautenbach. Typewerk de dames D. Sijbesma-Oberman en J. Joostema-de Poel. 1990: Jetze Wiersma, Fred Brandsma, Wies Miedema-Greydanus, Doetje Sijbesma-Oberman, Adrie Weiland. Typewerk: Sjoke Miedema-Meijer en Aly de Schiffart. 2000: Jetze Wiersma, Fred Brandsma, Wies Miedema-Greydanus, Adrie Weiland, Tjip Lolkema en Cor Jensma. 2010: Betty Groeneveld, Klaske Hibma, Tjip Lolkema, Gerard Wagenaar, Jantsje Posthumus, Coy Haga. 2020: Janneke Faber-van der Weg, [...]
27
09, 2024
Scanner cadeau van Bazarcommissie
Afgelopen donderdag hadden we een zeer geslaagde dag in het dorpsarchief. Als werkgroep Minnertsga Vroeger mochten van de plaatselijke bazarcommissie een foto- en documentenscanner in ontvangst nemen. Een mooie aanwinst voor het dorpsarchief! Nu hoeven we als vrijwilliger niet meer onze eigen scanner heen er weer te slepen. Als er bezoekers komen met foto’s die we niet mogen houden, dan kunnen we de foto’s direct scannen. De bezoeker kan de foto’s meteen weer mee terug nemen. Met deze scanner kunnen we ook tijdschriften zoals oude schoolkranten, clubbladen en dorpskranten scannen die vervolgens in de Collectiebank kunnen worden bekeken en ook doorzoekbaar zijn. De overhandiging was in het bijzijn van een bijna voltallige commissie. Foeke, de voorzitter van de commissie overhandigde de scanner aan Aalzen de Haan van de werkgroep Minnertsga Vroeger. Als werkgroep zijn we ontzettend blij met dit mooie cadeau. We zullen de scanner goed aan het werk zetten. Bazarcommissie, tige tank!
