23 11, 2025

Nieuws uit het dorpsarchief

2025-11-23T10:38:52+00:0023 november 2025|0 Reacties

Wat hebben we een prachtig weekend gehad op 10, 11 en 12 oktober! Alles stond in het teken van ’80 jier Frijheid’. Na maanden van voorbereiding mochten we, samen met Muziekvereniging Oranje, werken aan dit bijzondere project. We begonnen met gastlessen voor de bovenbouwleerlingen van de basisschool. Daar vertelden we over bijzondere gebeurtenissen in ons dorp tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Op 10 en 11 oktober mochten we veel bezoekers ontvangen bij de expositie in de Doarpsfinne, waar ook de schoolkinderen een kijkje kwamen nemen. Na afloop kregen ze allemaal een mooie kaart met daarop de woorden ‘Geef Vrijheid Door’ én een speldje van de vrijheidsfakkel. De zaterdagavond stond in het teken van het indrukwekkende Vrijheidsconcert in de Meinardskerk. Verschillende vertellers brachten korte twee-minutenverhalen over de oorlog en de bevrijding in ons dorp. Sommige verhalen hadden zelfs een directe link met Muziekkorps Oranje. Als waardige afsluiting van dit bijzondere weekend vond er een speciale kerkdienst plaats, eveneens in het teken van ’80 jier Frijheid’. Al met al een prachtig en geslaagd project, waar we als medeorganisatoren met trots aan hebben meegewerkt. Tijdens de recente inloopmiddagen op de tweede en vierde donderdag in ’t Alibi mochten we weer veel bezoekers verwelkomen. Er kwamen mooie gesprekken op gang over het Minnertsga van vroeger, en opnieuw zijn er oude foto’s en documenten aan het dorpsarchief toevertrouwd. Bij Bildts Aigene is bovendien een flinke stapel originele documenten van het zangkoor Fryske Stimmen gevonden. Deze zijn inmiddels veilig overgebracht naar Minnertsga. Uit de liquidatie van de Stichting Simon Kamminga Museum in Berltsum ontvingen we een bijzondere schenking: een prachtige potloodtekening van de woonwagens die vroeger op Moaie Peal stonden. Van deze overdracht is een overeenkomst gemaakt, waardoor het dorpsarchief nu ook eigenaar is van het auteursrecht van de tekening van Simon Kamminga (1895-1984). Ook via Muziekvereniging Oranje kwam een bijzondere aanwinst binnen: een originele foto uit 1898 van de eerste leden van het muziekkorps. Deze foto is veel scherper dan het exemplaar dat we al in bezit hadden. De afdruk is afkomstig van een zekere meneer Ligtermoet uit het midden van het land, die zelf niet weet hoe de foto ooit in zijn familie terecht is gekomen.

23 11, 2025

2-minutenverhalen concert 80 JIER FRIJHEID (deel IV)

2025-11-23T08:06:45+00:0023 november 2025|0 Reacties

Op zaterdagavond 12 oktober (2025) gaf Muziekvereniging Oranje een indrukwekkend concert onder de titel 80 JIER FRIJHEID. Het programma bestond uit acht aangrijpende 2-minutenverhalen over gebeurtenissen die zich tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in Minnertsga hebben afgespeeld. Muziek en verhalen vulden elkaar op prachtige wijze aan en maakten diepe indruk op het publiek. Na afloop van het concert kregen we meerdere verzoeken om de 2-minutenverhalen ook in de dorpskrant te publiceren, zodat ook degenen die niet aanwezig konden zijn kennis kunnen maken met deze bijzondere verhalen. In de dorpskrant is verhaal al gedupliceerd en daarom is het ook op deze website geplaats zodat er nog meer mensen het kunnen lezen.  ONDERDUIKERS IN DE MIEDEN In de eerste oorlogsjaren waren het vooral Joden die moesten onderduiken, op de vlucht voor deportatie en vervolging. Maar na verloop van tijd groeide hun aantal – ook jonge mannen tussen de 18 en 40 jaar doken onder. Zij waren opgeroepen voor de Arbeitseinsatz: dwangarbeid in Duitsland. Hun handen waren nodig om de Duitse economie draaiende te houden, terwijl Duitse mannen aan het front vochten. En dan waren er nog de verzetsmensen. Stakers van de April-Mei-stakingen, de spoorwegstaking in september '44 – ook zij moesten verdwijnen, verdwijnen in het landschap, in boerderijen, op zolders, onder de vloer. Op het hoogtepunt zaten er naar schatting 350.000 mensen ondergedoken in Nederland. Ook in de Mieden, een afgelegen, waterrijk gebied bij het Ald Mar en It Wiid, vonden onderduikers een schuilplek. Daar woonden Dirk en Tjerkje Boomsma. Hun huis lag ver van de weg, driehonderd meter niemandsland, kaal en open. Je zag elke bezoeker van ver aankomen – ook de Duitse bezetter. En dat gaf tijd. Tijd om te vluchten, tijd om in een praam te springen, over het water te varen en te verdwijnen tussen het riet. De Mieden werd een strategisch toevluchtsoord. Niet alleen bij de Boomsma’s, maar ook bij Jan en Aaltje Nagel, en Herke en Nieskje Meersma zaten onderduikers. Maar het was niet zonder gevaar. Eén van hen, werkzaam op het land bij een schuilhut, werd tóch gezien – door een verrekijker, van verre. Twee landwachters kwamen hem halen. Maar toen omstanders zich ermee bemoeiden, kregen ze het benauwd. In paniek vorderden ze een praam, en vluchtten over het Berlikumer Wiid. Er waren ook momenten van pure bluf – en geluk. Duitse soldaten kwamen huiszoeking doen bij een bewoner op de Mieden. Daar, in een aardappelbult, zaten onderduikers verstopt. Toen de soldaten het erf opkwamen, riep de bewoner luid: "Hjir binne gjin ûnderdûkers, ek net yn de ierdappelbut! Sjoch sels mar!" De soldaten geloofden hem. En keerden om. Die dag was het gevaar geweken. Die dag . . . waren ze veilig. Maar tijdens de oorlog op de vlucht. Altijd in angst. En altijd afhankelijk van de moed – en de menselijkheid – van anderen.

23 11, 2025

2-minutenverhalen concert 80 JIER FRIJHEID (deel III)

2025-11-23T07:52:00+00:0023 november 2025|0 Reacties

Op zaterdagavond 12 oktober (2025) gaf Muziekvereniging Oranje een indrukwekkend concert onder de titel 80 JIER FRIJHEID. Het programma bestond uit acht aangrijpende 2-minutenverhalen over gebeurtenissen die zich tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in Minnertsga hebben afgespeeld. Muziek en verhalen vulden elkaar op prachtige wijze aan en maakten diepe indruk op het publiek. Na afloop van het concert kregen we meerdere verzoeken om de 2-minutenverhalen ook in de dorpskrant te publiceren, zodat ook degenen die niet aanwezig konden zijn kennis kunnen maken met deze bijzondere verhalen. In de dorpskrant is verhaal al gedupliceerd en daarom is het ook op deze website geplaats zodat er nog meer mensen het kunnen lezen.  BINNENLANDSE STRIJDKRACHTEN Het is september 1944. In Nederland gonst het van geruchten. De geallieerden rukken op. De bevrijding lijkt nabij. Maar de chaos groeit. Het verzet is versnipperd, de spanning stijgt. Wat als de Duitsers zich plots terugtrekken? Wie bewaakt dan de bruggen, de dorpen, de mensen? Op dat cruciale moment ontstaat er iets nieuws. Een bundeling van moed, van verzet, van hoop. De Binnenlandse Strijdkrachten worden opgericht — kortweg de BS genoemd. Voor het eerst komen de grote verzetsgroepen samen. De Landelijke Knokploegen, de Raad van Verzet, de Ordedienst. Mannen en vrouwen, jong en oud, uit steden en dorpen. Allen vastbesloten om hun land te helpen bevrijden — en te beschermen. De leiding komt in handen van Prins Bernhard. De blauwe overalls worden hun uniform. De armband met "Oranje BS" hun teken van trouw. Ze saboteren spoorlijnen. Ze brengen inlichtingen over aan de geallieerden. Ze bewaken bruggen, waken over de dorpen, arresteren collaborateurs. Soms met wapens, vaak met niets dan hun wil en lef. Slecht bewapend, vaak geïmproviseerd, maar met een ongekende vastberadenheid stonden ze klaar — op het moment dat het nodig was. Vanavond staan we ook even bij deze mannen stil. De Binnenlandse Strijdkrachten van Minnertsga. Zij die opstonden uit de schaduw. Zij die hun leven riskeerden voor de vrijheid van anderen. Zij die met lege handen, maar met een volle ziel, zeiden: “Dit is óns land ons dorp. En wij geven het niet op.” Dorpsgenoten, mannen van het land. Van het water. Mannen met kennis van de natuur — en van wapens. Niet omdat ze soldaten waren, maar omdat ze jagers waren. Hun jachtgeweer werd verzet. Hun routine werd risico. Dorpsgenoten: Sake Holwerda. Rinze Grijpma. Jan Liemes Galzema. Bouwe de With. Siebe Vrieswijk. Klaas Schotanus. Pieter de Haan. Zij droegen geen uniform. Geen medaille. Maar zij stonden klaar. In stilte. In de schaduw. Ze kenden de sloten, de rietkragen, de weilanden waar je je kon verstoppen – en waar je kon toeslaan als het moest. Met lef. Met toewijding. En met het besef dat vrijheid niet vanzelf terug zou komen.

23 11, 2025

2-minutenverhalen concert 80 JIER FRIJHEID (deel II)

2025-11-23T07:42:14+00:0023 november 2025|0 Reacties

Op zaterdagavond 12 oktober (2025) gaf Muziekvereniging Oranje een indrukwekkend concert onder de titel 80 JIER FRIJHEID. Het programma bestond uit acht aangrijpende 2-minutenverhalen over gebeurtenissen die zich tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in Minnertsga hebben afgespeeld. Muziek en verhalen vulden elkaar op prachtige wijze aan en maakten diepe indruk op het publiek. Na afloop van het concert kregen we meerdere verzoeken om de 2-minutenverhalen ook in de dorpskrant te publiceren, zodat ook degenen die niet aanwezig konden zijn kennis kunnen maken met deze bijzondere verhalen. In de dorpskrant is verhaal al gedupliceerd en daarom is het ook op deze website geplaats zodat er nog meer mensen het kunnen lezen.  KLOKKENROOF De Duitse bezetter vaardigde een besluit uit dat in de jaren daarna bekend zou worden als de klokkenroof. Een hard woord, voor een stille tragedie. Overal in het land – ook hier in Minnertsga – werden de bronzen kerkklokken uit de torens gehaald.  Niet vanwege hun klank of hun geschiedenis, maar om hun metaal. Brons werd oorlogsmateriaal; klokken veranderden in kanonnen. En zo verstomde een geluid dat eeuwenlang het ritme van het leven bepaalde. De klokken die uitnodigden tot vreugde, die troost boden bij verlies, die de tijd aangaven in een wereld zonder haast – ze werden meegenomen. Wat achterbleef, was stilte. Maar soms geeft de geschiedenis haar geheimen terug. Een aantal jaren geleden dook er onverwacht een oude grammofoonplaat op, diep weggestopt in een familiearchief hier in het dorp. En daar, tussen het ruisen van de tijd, klonk plots het vertrouwde luiden van de klokken van Minnertsga – als een stem uit het verleden die zich opnieuw liet horen. Sijbe Reins Faber, ‘myn pake’ was toen een van de kerkvoogden. Hij leidde de opname voor de grammofoon in het met de woorden: “ Op dizze stille maaitiidsjûn op 17 maart 1943, op de ein fan de bidstond fan it gewas, litte wy de stimmen fan ús klokken fêstlizze as in oantinken foar dy’t nei ús komme. Us klokken falle as offer foar it oarlochsgeweld. God wêz ús geneedich!”. Vanavond, ruim tachtig jaar na die bewuste stille maaitiidsjun in 1943, terwijl de muziek klinkt en u luistert, klinkt ook die herinnering mee. Aan een klank die ooit werd geroofd, maar nooit volledig kon worden weggevaagd. [na dit verhaal luiden de klokken van de grammofoonplaat en begon de muziek te spelen] Luister naar de opnames vanaf de grammofoonplaten.

23 11, 2025

2-minutenverhalen concert 80 JIER FRIJHEID (deel I)

2025-11-23T07:31:01+00:0023 november 2025|0 Reacties

Op zaterdagavond 12 oktober (2025) gaf Muziekvereniging Oranje een indrukwekkend concert onder de titel 80 JIER FRIJHEID. Het programma bestond uit acht aangrijpende 2-minutenverhalen over gebeurtenissen die zich tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in Minnertsga hebben afgespeeld. Muziek en verhalen vulden elkaar op prachtige wijze aan en maakten diepe indruk op het publiek. Na afloop van het concert kregen we meerdere verzoeken om de 2-minutenverhalen ook in de dorpskrant te publiceren, zodat ook degenen die niet aanwezig konden zijn kennis kunnen maken met deze bijzondere verhalen. In de dorpskrant is verhaal al gedupliceerd en daarom is het ook op deze website geplaats zodat er nog meer mensen het kunnen lezen.  BAUKE TJIBBELES MIEDEMA (1909-1995) Bauke is gardenier en begin dertig als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Een jonge man, vol dromen. Hij woont dan met zijn vrouw Iebeltje aan de Miedleane. Een eenvoudige woning — maar met een bijzondere achtertuin. Want daar, achter het huis, stond zijn trots: een zelfgebouwde sterrenkijkinstallatie. Want Bauke was meer dan gardenier. Hij was lenzenslijper, telescoopbouwer, een man die met zijn blik de hemel afspeurde, altijd op zoek naar licht in de duisternis. Maar in 1939 kwam de mobilisatie. Bauke, die zijn dienstplicht al had vervuld, werd – net als 50.000 anderen – opnieuw opgeroepen. En zo begon een periode van hoop en van vrees. Thuis werd het gardeniersbedrijf voortgezet door zijn vrouw, zijn vader en schoonvader. Maar voor Bauke begon een reis vol onzekerheid. In de gure winter van 1940 – de mobilisatiewinter, zoals men die later zou noemen – werd hij overgeplaatst naar Delfzijl. Wachtlopen in de haven. De ijzige kou beet zich vast in alles. De dreiging van oorlog hing in de lucht, steeds zwaarder, steeds dichterbij. En dan, begin mei, zit Bauke in de Betuwe. Plots vallen daar parachutisten uit de lucht. En in de verte – lichtflitsen aan de hemel. De nacht werd verlicht door de oorlog. De spanning groeide, de angst sloop in elk hart. En dan . . . valt er een dichte mist over het land. Duitse vliegtuigen verliezen hun zicht. En op de grond, tussen de soldaten, vouwen velen hun handen samen. Gebeden stijgen op. In die mist vonden ze een glimp van bescherming. Een teken van hoop te midden van het gevaar. Na de capitulatie keerde Bauke terug naar huis. Het voelde als een bevrijding — maar ook als het begin van iets onbekends. Zijn eigen woorden bij thuiskomst: "Se ûntfongen my thús as wie ik út ‘e dea weromkommen." Ze ontvingen me thuis alsof ik uit de dood was teruggekeerd. Bauke had niet alleen een scherpe blik voor de sterren maar ook een gevoelig hart. Hij schreef gedichten – waar zijn angst, zijn spanning, zijn verlangen naar licht in doorklonken. Zoals in het volgende gedicht, dat hij schreef na zijn terugkeer in Minnertsga. Een getuigenis van een man die het duister zag, maar altijd bleef kijken naar het licht. [...]

Ga naar de bovenkant