Pieter Steensma heeft herinneringen uit zijn jeugd, tijdens en na de WOII, aan het ‘digitale papier’ toe vertrouwd met de bedoeling deze te publiceren op de website Minnertsga vroeger. Pieter heeft zijn jeugd doorgebracht in Minnertsga en woont nu in Westerhaar-Vriezenveensewijk en is een zoon van Lolle Steensma en Geesje Bos. Voorafgaand aan Pieter zijn herinneringen had hij mij al meerdere berichten gestuurd met foto’s en zijn aantekeningen er bij. Ook die krijgen nog een plaats op deze website. Maar in de aanloop naar 4 en 5 mei lijkt het mij passend om eerst zijn jeugdherinneringen over de WOII hier te plaatsen. Hierna het vierde en laatste deel van Pieter zijn herinneringen.

DVH-mei

Ondanks alle schaarste valt langzamerhand te merken dat het met de Duitse overheersing op een eind loopt. Er zijn allerlei geruchten over het dichterbij komen van de geallieerde legers.

Er zijn de ondergrondse blaadjes die de ronde doen. Soms kun je de hand leggen op een blaadje dat door geallieerde vliegtuigen is uitgeworpen. Ik herinner me de zondagmorgen dat mijn broer en ik met vader langs de Grienedyk zwierven omdat het gerucht ging dat daar Engelse blaadjes waren uitgeworpen. We vonden niets. Niet zo vreemd want jongens daar uit de buurt hadden alles al bij elkaar gezocht. We kwamen te weten wie dat waren (er zochten meer mensen), wij zochten die knapen op en die waren wel zo handig de blaadjes die ze hadden gevonden te verkopen voor een kwartje per stuk.

Het blaadje bevatte oorlogsnieuws en foto’s. Het heette De vliegende Hollander Er in stond ook het nieuws dat er in Canada een prinsesje was geboren. Thuisgekomen werd het stuk gelezen.  Dan waren er ook de illegale blaadjes. Soms moest ik er eentje naar Jelle Kuiken (de politieman) brengen. We wisten wel dat hij ook Oranjegezind was. Het krantje werd opgevouwen, kwam in de klomp en dan naar Kuiken. Met het nieuws in de krant dat van de Duitsers kwam werd de spot gedreven. Zo van: Jongens, heb je ’t gelezen, ze hebben het front ook weer rechtgetrokken, volgens de plannen een terugtrekkende beweging gemaakt. Er kwam wel even een kleine schrik na het Ardennenoffensief van de Duitsers waar Engelsen en Amerikanen even terug moesten. Dat was echter maar even een kleine opleving.

Dan komt die zaterdag dat we allemaal langs de weg staan. Op de weg rijen platte wagens getrokken door paarden, Duitse soldaten met hutje mutje er op. Onderweg worden nog meer wagens en paarden gevorderd. Er moet dan natuurlijk ook een voerman mee. Mannen en jongens worden er toe gedwongen. Zij en de achterblijvers staan natuurlijk doodsangsten uit. Wat als Engelse vliegtuigen die lange rij ontdekken. De Duitsers vluchten richting Afsluitdijk om in Noord Holland te komen en zich daar verder te verdedigen. Gelukkig zijn de mensen met hun paarden en wagens allemaal heelhuids teruggekomen. Het verdere van die zaterdag heerst er spanning. Wat gebeurt er nu verder? Zijn er nog Duitsers achtergebleven?

SM167

De bevrijders komen Minnertsga binnen via de Hermanawei

Dan de zondag. Pas uit de kerk kijkt vader uit het raam. Op de weg een stel Duitse soldaten op de fiets. Een stuk of tien, vijftien misschien. Allemaal een Rode Kruis-band om de arm. Hard fietsend, steeds omkijkend. Vader zegt: “Dat binne de lêsten”. Zondagmiddag. yn ’e buorren, een heleboel mensen, vooral jongeren. Vlaggen en Oranje sjerpen. Te midden van de jongelui staat Piet Bierma, de koster van de Hervormde kerk:  “Piet, de flagge moat op ’e toer, helje de kaei” . Piet Bierma weet de zaak een beetje te sussen. Jongens wacht nou even, je weet niet wat er nog komt, wees voorzichtig. Dan de maandagmorgen. Gewoon naar school. Meester Meijer staat op het plein en roept: “Jongens, we gaan naar huis, ze zullen zo wel komen.” (de bevrijders bedoelde hij)

Pas thuis. Vader voor het raam kijkend in de richting van St. Jakob: “Dêr komme se oan. Wer bin myn klompen.”Naar de weg en dan een hele rij voertuigen, wij noemden het tanks maar daarvoor waren ze te klein. Carriers heetten die dingen geloof ik.  Geallieerde soldaten er op. Ik hoor nog het gejuich van de mensen. En toen was het daarna een week feest.

Met hartelijke groet,
Pieter Steensma

Foto: Bildts Documentatiecentrum