Brievengaarder Oeno van der Laan

De laatste dagen houdt ik mij bezig met het invoeren van familiegegevens en foto’s in de database van de vroegere bewoners uit Minnertsga. Al een aantal jaren heb ik ruim 600 honderd foto’s van grafzerken die het kerkhof van Minnertsga staan, of hebben gestaan. De foto’s zijn in 2005 gemaakt door Wietse Leistra die toen heel veel kerkhoven en begraafplaatsen heeft bezocht en van alle grafzerken foto’s gemaakt.

Bij het invoeren van de foto’s kwam ik de grafzerk tegen van Oeno van der Laan. Van der Laan’s  zijn er niet zoveel geweest in Minnertsga. Wat mij direct opvalt is dat op de grafzerk het beroep van Oeno is vermeld. Er staat: “in leven brievengaarder”. Het komt niet vaak voor dat het beroep of functie van de betreffende overleden persoon wordt vermeld. Op een paar andere grafzerken op het kerkhof staat ook het beroep/functie, maar in die gevallen gaat het om wat hogere functies dan brievengaarder.

Wie is Oeno van der Laan?  Zoals gezegd, de Van der Laan’s kwamen bijna niet voor in Minnertsga en al heel de voornaam Oeno niet. In mijn collectie had ik deze persoon wel geregistreerd met een krantenknipsel van een overlijdensadvertentie uit 1890. Dat is de overlijdensadvertentie van Hillichien Groenier, de vrouw van Oeno van der Laan. Merkwaardig, want op de grafzerk staat dat Wilhelmina Groenier de echtgenoot was van Oeno. Omdat ik niet over de genealogische gegevens van deze mensen beschik, heb ik die toch maar verzameld om een beter beeld te krijgen van deze brievengaarder en zijn familie.

Eerst even wat over de brievengaarder; wat dat voor iemand? De brievengaarder was als beheerder van een hulppostkantoor (vaak aan huis) verantwoordelijk voor de inzameling en eerste distributie van brieven en andere poststukken. De aflevering van de stukken werd gedaan door de brievenbesteller, later de postbode en nu tegenwoordig wordt die persoon postbezorger genoemd .

Het inzamelen van te verzenden post was vroeger aanvankelijk geen dagtaak en de functie van brievengaarder werd dan ook meestal gecombineerd met een ander beroep. Pas tegen het eind van de 19e eeuw nam het briefverkeer zodanig toe dat er ook brievengaarders waren zonder extra inkomsten. Het niet met zekerheid te zeggen, maar het zou wel een kunnen zijn dat Oeno van der Laan de eerste postkantoorhouder was in het pand aan de Stasjonstrjitte (nummer 6).

Oeno van der Laan was een Groninger van afkomst. Hij is geboren op 18 maart 1850 in Wildervank. Op 10 juni 1880 trouwde hij in Wildervank met Hillechien Groenier. Zij is daar ook geboren. Op 30 september 1890 komt Hillechien te overlijden en Oeno plaatst daarom een overlijdensadvertentie in de Leeuwarder Courant. Uit de advertentie blijkt niet dat het echtpaar kinderen had. Voor de zekerheid heb ik in de openbare registers naar kinderen gezocht, maar niets gevonden. Althans, niet van Oeno en Hillechien. Twee jaar na het overlijden van zijn vrouw, treed hij voor de tweede keer in het huwelijk. Nu met Wilhelmina Groenier, een zuster van zijn eerste vrouw zo blijkt uit de trouwakte.

Oeno en Wilhelmina treden op 7 januari 1892 in de gemeente Barradeel (Sexbierum) in het huwelijk. In datzelfde jaar in november wordt er een zoontje geboren; Hendrik Jan. Deze jongen groeit op in Minnertsga en kon kennelijk goed leren. Hij werd assistent accountant en woonde in Beverwijk toen hij met Johanna Knol uit Minnertsga trouwde. Zij was een dochter van de pelmolenaar Michiel Knol en Hendrika Veldsema.

Molenaar Knol! Die naam komt mij bekend voor en volgens mij wordt die naam genoemd in het boekje: Minnertsgea lyk as it wie en . . . nea wer wurde sil. Jawel bij foto 63 staat: ‘Letter naam Sieds Hogerhuis de mole fan baas Knol oer’. Er staat ook dat deze molenaar de schoonvader is van Johannes Hannema. Johannes Hannema was getrouwd met Grietje Knol een dochter van . . . inderdaad Michiel Knol en Hendrika Veldsema. Grietje is dus een zus van Johanna en zo komen we weer terug bij de familie Van der Laan.

Michiel Knol overleed op 90-jarige leeftijd in juli 1941. Hij woonde tot zijn dood op de Molendyk 5. De woning is later bewoond door Wilhelmina Groenier, de weduwe van de Oeno van der Laan. De oude molenaar en de brievengaarder liggen beide begraven op het kerkhof van Minnertsga. Een bijzonder detail is dat Oeno een Groninger was, maar ook de oude molenaar Knol was een Groninger van afkomst. Hij is in Uithuizen geboren. Twee Groningers begraven in de Friese klei.